اثرات توسعه صنعت انرژي بر سلامت ساكنين منطقه ويژه اقتصادي انرژي پارس: ديدگاه هاي ميانجيان مردم

The Effects of Energy Industry Development on the Health of Residents of the Pars Economic Energy Zone: viewpoints of people’s mediator

زمينه و هدف: منطقه ويژه اقتصادي انرژي پارس دومين منبع گاز در جهان و پايتخت انرژي كشور ايران است. صنعت نفت و گاز از طرق مختلف بر سلامت ساكنان منطقه تأثيرگذار است. در جوامع پيرامون اين مناطق توليد و توسعه اين صنعت، سبب بروز موارد استرس زاي عمده شامل آلودگي هوا و آبهاي سطحي و زيرزميني، ترافيك وسايل نقليه سنگين، آلودگي صوتي، تصادفات و اختلالات عملكردي و نيز تنش هاي رواني-اجتماعي كه همراه با تغييرات اجتماعي هستند، مي شود(4و5و6). درمنطقه ويژه نيز مطالعات نشان داده است كه وضعيت سلامت جسمي، رواني و اجتماعي كارگران و كارمندان و نيز بوميان و خانواده هاي آنها از وضعيت مطلوبي برخوردار نيست. با توجه به اهميت ويژه اين منطقه در تأمين مالي برنامه هاي توسعه كشور، تأمين و حفظ و ارتقاء پايدار سلامت آن از اهميت راهبردي برخوردار است هدف از اين مطالعه بررسي چالشها و راهكارهاي ارتقاي سلامت مردم از ديدگاه ميانجيان مردم منطقه است. روش بررسي: اين مطالعه با رويكرد كيفي انجام شد. روش نمونه گيري هدفمند بوده و به جهت تكميل فهرست شركت كنندگان روش گلوله برفي به كار رفت. در مجموع از 20 نفر ميانجي مردم نظرخواهي شد. روش جمع آوري اطلاعات، انجام جلسات بحث گروهي متمركز بوده و سپس تحليل محتوا و دسته بندي درون مايه ها انجام شد. پس از شناسايي شبكه ها، طي مكاتبه رسمي از آنها خواسته شد تا نماينده آگاه و علاقمند به شناسايي و رفع چالش هاي سلامت منطقه را معرفي نمايند. در جلسه اي دو ساعته كه در سالن سازمان منطقه پارس جنوبي باحضور اعضاي تيم تحقيق برگزار شد به روش بحث گروهي متمركز نظرخواهي از آنان انجام شد. در اين جلسه پس از خوش آمد گويي و معرفي افراد، بيان اهداف و توجيه حاضران و اطمينان از رعايت محرمانگي اطلاعات گردآوري شده و ثبت و ارايه آنها بدون نام افراد توسط مجري طرح انجام گرفت. سپس پرسشنامه كتبي بين آنها توزيع شد و پس از پاسخدهي طي مدت 15 دقيقه، به صورت چرخشي نظرات افراد نسبت به مشكلات منطقه و راهكارها به صورت شفاهي نيز اخذ و توسط يكي از اعضاي تيم تحقيق به دقت يادداشت شد. يافته ها: اشتغال زايي، توسعه عمراني، فرهنگي و آموزشي از جمله منافع صنعت است. آلودگي هوا و آب و خاك و دريا، تنشهاي فرهنگي، فاصله عميق بين شركتها و مردم و ورود خرده فرهنگها در فرهنگ اصيل مردم و افزايش جرائم از مضرات صنعت بوده است. نقص امكانات و زيرساختهاي درماني با توزيع عادلانه، شيوع بيماريها به علت آلودگي محيط و بيكاري جوانان سه مشكل اصلي عنوان شدند. توجه به مراكز بهداشتي درماني و خانه هاي بهداشت، بهداشت آب شرب و مشاركت دادن مردم در تصميمات منطقه از جمله راهكارهاي بهبود سلامت مردم پيشنهاد شد. نتيجه گيري: بهبود وضعيت سلامت منطقه در گرو تعامل سه گروه مردم، حاكميت دولت محلي -مانند فرمانداري ها- و صنعت نفت است. پيشنهاد مي شود پس از مرحله به كارگيري نظرات مردم و تدوين برنامه جامع سلامت، شوراي سلامت منطقه با مشاركت نمايندگان مردم تشكيل شود

Pars Special Energy Economic Zone is the second largest source of gas in the world and Iran’s energy capital. The oil and gas industries in many respects affect the health of the inhabitants of the region. The creation and development of this industry creates major stressors in the communities around these areas; include air pollution, surface water and groundwater pollution, heavy vehicle traffic, noise pollution, accidents, functional disorders, and psychosocial stresses associated with social change. Studies conducted in this area have shown that the physical, mental and social health status of workers and employees and their families is not good. Due to the special importance of this region in financing the country's development programs, providing, maintaining and promoting its sustainable health is of strategic importance. Community participation in health issues has many benefits in terms of health care and development; because it increases problem-solving skills in communities so that they take responsibility for their health and well-being as much as possible and ensure that the needs and issues of the community are properly addressed. There are different patterns for people's participation. However, in a wide and public participation, the use of people's representation has been emphasized, which accelerates the participation of the people. These representatives could be the leaders and elders of the target community, official and legal representatives of the people, non-governmental organizations, self-help groups, volunteers, popular people in the community and special groups. Content analysis method was used to summarize the obtained information. The completed questionnaires and oral comments recorded in the group discussion sessions were manually coded and then were classified as the main themes Includes the benefits, disadvantages, main problems and strategies for improving health and how to operationalize the role of people.This study is aimed to examine the challenges and strategies for health promotion of the people from the viewpoint of the mediators of the region.