تبارشناسي فهم قرآن در سده نخست هجري

بازخواني فهم، معنا و مراد آيات الهي در سده آغازين توسط مفسران نيازمند به بازخوانش مؤلفه هاي هويت ساز انديشه اي و بافتار فرهنگي و اجتماعي پسا نزول قرآن است. مفسران نخستين به عنوان فهمندگان آغازين با سويه هاي ناهمسان در پيوند با پيشينه تاريخي، مؤلفه زباني و فرهنگي همبسته با آن و نيز همنشيني با پيامبر اسلام(ص) و آشنايي به زيسته نوين و در پي آن دگرگوني شرايط زيست پساپيامبر(ص) سبب فهم و شيوه هاي تفسيري متفاوت شدند. پس از صحابه بستر براي ايجاد مكاتب تفسيري با كنش پيروان اين مكاتب فراهم آمد كه با رهيافت هاي نظري متعددي، به بازتوليد متون تفسيري نويني انجاميد. اين پژوهه با شيوه تبارشناسي و عناصر در پيوند با آن به صورت توصيفي و تحليلي در پي پاسخ به چيستي و تبيين مؤلفه‌هاي تأثيرگذار بر ناهمساني فهم متن وحياني در دوره آغازين اسلامي است. افزون برآن كنش هاي مفسران و تاثيرپذيري آنان از ساحات متفاوت فرهنگي و تجربه زيسته و نسبت آنها با نهاد قدرت را عامل تغير، دگرگوني و باز توليد مكاتب و شيوه‌هاي نوين تفسيري دانسته است.