تحليل انتقادي ديدگاه طنطاوي در الجواهر با تأكيد بر آيات علمي قرآن

يكي از مباحث ديرپاي در تاريخ تفسير و روش‌هاي تفسيري، مبحث تفسيرعلمي است. علاوه بر سير تحول آن، بررسي نظريات و ديدگاه‌هاي مختلف مفسران علمي قرآن در ادوار مختلف به ويژه در عصرحاضر از اهميت ويژه‌اي برخوردار بوده و در اين خصوص رويكردهاي متفاوت به خود ديده است. در اين ميان طنطاوي بيش از هر مفسر ديگر و الجواهر بيش از هر تفسيرديگري در حوزۀ مطالعات تفسيرعلمي مطرح شده است. طنطاوي اعتقاد دارد كه شناخت قرآن بدون بهره‌گيري از دانش‌هاي نو ممكن نيست. هدف از اين پژوهش، تحليل تفسير به اصطلاح علمي طنطاوي جوهري است كه روزگاري در مجامع علمي به شدت مورد توجه و مراجعه بود. نگرش علمي مؤلف به تفسير آيات در آن روزگاران، از آن كتاب اثري تأمل برانگيز و مورد توجه عالمان ساخته بود. ولي اين جهت به تدريج رنگ‌باخته و از ديده‌ها افتاد. از اين‌رو عالمان هرگز آن را به جد به مطالعه نگرفته‌اند و جايگاه آن را در ميان تفاسير به درستي روشن نكرده‌اند. برخي از دانشمندان طنطاوي را تحسين كرده‌اند، در حالي كه افراد ديگر از وي انتقاد كرده‌اند يا حتي وي را فردي خيال‌پرداز خوانده‌اند. طنطاوي به هر روش و شكلي مباحث علم جديد را در فهم قرآن به‌كار مي‌گرفت و تلاش كرد تا نظريات و مسائل علمي بسياري را بر آيات قرآن تطبيق و تحميل كند. در نتيجه تفسير طنطاوي بدان‌گونه كه پنداشته شده است، تفسير علمي نيست و در خصوص آيات علمي قرآن افراط كرده است. اين تحقيق به روش توصيفي تحليلي انجام شده است.