پتروگرافي و تاريخچه‌ دياژنتيكي ماسه‌سنگ‌هاي سازند شوريجه (كيمريجين پسين- هاتريوين) در برش اسطرخي، حوضه‌ رسوبي كپه‌داغ، شمال شرق ايران

سازند شوريجه يك توالي سيليسي‌آواري ژوراسيك پسين كرتاسه‌ پيشين (كيمريجين پسين هاتريوين) واقع در حوضه‌ رسوبي كپه‌داغ با ضخامت 392 متر در برش اسطرخي است. در برش اسطرخي، اين سازند به‌طور هم‌شيب روي سازند كربناته‌ مزدوران (آكسفوردين) نهشته شده و به‌طور هم‌شيب نيز با سازند كربناته‌ تيرگان (بارمين آپتين) پوشيده شده است. ماسه‌سنگ‌ها به‌طور عمده ساب‌آركوز، ساب‌ليت آرنايت، فلدسپاتيك ليت آرنايت و ليت آرنايت و به‌طور جزئي كوارتز آرنايت و غني از كوارتز، فلدسپات و خرده‌سنگ‌هاي رسوبي و آذرين (پلوتونيكي) هستند و به‌ندرت خرده‌سنگ‌هاي دگرگوني دارند. براساس مطالعات سنگ‌شناسي و ژئوشيميايي، رخدادهاي جزئي در مرحله‌ دياژنز اوليه شامل سيماني‌شدن (كلسيت، اكسيد آهن) است. رخدادهاي مرحله‌ دياژنز دفني عميق غالب و شامل فشردگي، سيماني‌شدن (سيليس، دولوميت، كلريت)، شكستگي، انحلال، انحلال فشاري و آلبيتي‌شدن است. مرحله‌ دياژنز انتهايي نيز شامل رخدادهاي جزئي انحلال و سيماني‌شدن (كلسيت، اكسيد آهن) است. براساس رخدادهاي دياژنتيكي، دماي بيش از 80 درجه طي مرحله‌ دياژنز دفني براي سازند شوريجه پيشنهاد مي‌شود. تخلخل موجود ثانويه و به‌طور عمده ناشي از انحلال فلدسپات و سيمان كربناته و شكستگي است. ميانگين تخلخل و نفوذپذيري 11 مغزه %7.78 و 4.84 ميلي‌دارسي است و شمارش نقطه‌اي 38 مقطع نازك، ميانگين تخلخل %10.05 را نشان مي‌دهد. با توجه به تخلخل و نفوذپذيري قابل قبول، بخش مياني سازند در منطقه‌ مطالعه‌شده ازلحاظ مخزني مورد توجه است.