تاريخ مفهوم مكتب اصفهان: بررسيِ گفتمان‌هاي هويت‌ساز در تاريخ معاصر موسيقي دستگاهيِ شهر اصفهان

در مقالۀ حاضر عنوان مكتب اصفهان با استفاده از رويكرد انتقادي ـ گفتماني، در بستر تاريخ معاصر موسيقيِ دستگاهي شهر اصفهان بررسي شده است. اين نوشتار نشان مي دهد كه عنوان مكتب اصفهان در بستر موسيقي دستگاهيِ شهر اصفهان تقريباً اوايل دهۀ چهل شمسي متولد شده و در سال هاي بعد رشد و قوام يافته است. دو طيف عمده از اين شهر به تبيين ويژگي هاي مكتب اصفهان پرداخته اند: طيف سپنتا ـ كسائي ـ عمومي و طيف ياوري ـ كاظمي. طيف نخست نظراتش عمدتاً معطوف به سبكي در آواز بوده و به ويژه بر مؤلفه هايي چون بداهه و خلاقيت تأكيد داشته است؛ طيف دوم عمدتاً بر مؤلفه هايي نظير تَعَدُد و قدمت گوشه ها تأكيد داشته است. اين مقاله نشان مي دهد كه نظرات طيف نخست غالباً معطوف به وقايع موسيقايي پايتخت بوده و رويكرد طيف دوم در تقابل با طيف نخست بوده است. اين نوشتار با استفاده از رويكردهاي نظري ـ انتقاديِ رايج در علوم انسانيِ معاصر، و رشته هايي چون اتنوموزيكولوژي، تاريخ و علوم سياسي در ارتباط با جنبش ها و گفتمان هاي احياگر و اصالت گرا، به بررسي اين مقوله در تاريخ معاصر موسيقي دستگاهي پرداخته است. اين نوشتار نهايتاً مقولة مكتب اصفهان را پديده اي برخاسته از شرايط دوران مدرن و جديد در بستر تاريخ معاصر موسيقي دستگاهي مي داند.