اثرات زيست‌محيطي نظام توليد گندم آبي با رويكرد ارزيابي چرخه‌ حيات (مطالعه موردي: استان اردبيل)

اهداف: ارزيابي چرخه حيات (LCA)رويكردي براي مطالعه اثرات زيست محيطي توليد محصول يا انجام يك فعاليت است كه بر اساس دو شاخص ميزان مصرف منابع وانتشارآلاينده ها محاسبه مي گردد. يكي از محدوديت هاي استفاده از نهاده ها در بخش كشاورزي انتشار آلاينده هاي مختلف مي باشد كه اثرات منفي بر محيط‌زيست دارند. هدف از اين پژوهش بررسي انتشار آلايند ه هاي زيست محيطي در مراحل مختلف توليد گندم آبي در استان اردبيل است. مواد و روش ها: براي تجزيه وتحليل اثرات زيست محيطي، از روش ISO14014 به ازاي يك واحد كاركردي معادل با يك تن دانه استفاده شد. داده هاي موردنياز از طريق پرسشنامه ومصاحبه حضوري با توليدكنندگان گندم آبي استان در سال زراعي 971396 جمع‌آوري شدند. اثرات زيست محيطي در قالب هفت گروه تأثير گرمايش جهاني، سميت براي اكوسيستم هاي خشكي، اسيدي شدن، تخليه منابع فسيلي، تخليه منابع فسفات، تخليه منابع پتاسيم و منابع آبي با استفاده از ارزيابي چرخه حيات(LCA)  مورد بررسي قرار گرفت.  يافته ها: برآورد شاخص هاي زيست‌محيطي (EcoX) و يا تخليه محيطي (RDI) براي گروه هاي تأثير نشان داد كه ارزش هاي EcoX و RDI براي گروه هاي تأثير گرمايش جهاني، اسيديته، اوتريفيكاسيون اكوسيستم خشكي و تخليه منابع فسيلي، فسفات، پتاسيم و منابع آبي به‌‌ترتيب برابر با 0.075، 0.178، 0.401، 0.036، 0.628، 0.040 و 0.353 به دست آمد. بنابراين مي توان نتيجه گرفت در ميان شاخص هاي زيست محيطي اوتريفيكاسيون خشكي بيشترين تأثير منفي و در ميان گروه هاي تخليه منابع، تخليه منابع فسفات بالاترين پتانسيل آسيب به محيط‌زيست را دارد. نتيجه گيري: به نظر مي رسد كه مديريت مصرف بهينه كودهاي شيميايي به‌ويژه كود نيتروژن و فسفر بر مبناي بهره گيري از اصول كم نهاده و كاربرد انواع نهاده هاي آلي، كاشت گياهان تثبيت كننده نيتروژن و خاك‌ورزي حداقل مي توان از روش‌هاي مختلف مديريت نظام زراعي بهره جست. تا بتوان گامي براي كاهش اثرات زيست محيطي باشد.