عنوان مقاله :
اثربخشي آموزش حافظه فعال بر كاركردهاي اجرايي كودكان با اختلال طيف اتيسم با عملكرد بالا
پديد آورندگان :
همتي ، محمد جواد دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي - گروه آموزشي روانشناسي و آموزش كودكان استثنايي , ساجدي ، فيروزه دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي - مركز تحقيقات توانبخشي اعصاب اطفال , واحدي ، محسن دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي - گروه آمارزيستي , حقگو ، حجت الله دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي - گروه كاردرماني
كليدواژه :
حافظه فعال , كاركردهاي اجرايي , رفتار , فراشناخت , اختلال اتيسم
چكيده فارسي :
هدف: از علائم اصلي كودكان داراي اختلال طيف اتيسم اختلال در كاركردهاي اجرايي و مولفههاي آن ميباشد. اين پژوهش اثربخشي آموزش حافظه فعال بر كاركردهاي اجرايي كودكان با اختلال طيف اتيسم با عملكرد بالا را بررسي ميكند. مواد و روشها: در يك مطالعه تك آزمودني با طرح ABA پنج كودك با اختلال طيف اتيسم با عملكرد بالا در سن 11-6 سال به روش نمونهگيري در دسترس، در پژوهش شركت كردند. كاركرد اجرايي آنها ۳ نوبت پيش از شروع مداخله با فاصله زماني ۲ هفته، 4 نوبت طي مداخله و ۳ نوبت پس از مداخله به وسيله پرسشنامه درجهبندي رفتاري كاركرد اجرايي (BRIEF)، توسط والدين ارزيابي شد. مداخله شامل آموزش حافظه فعال با استفاده از نرمافزار روبوممو در 24 جلسه (3 بار در هفته و هر جلسه 30 دقيقه) بود. براي تفسير نتايج از تحليل ديداري، درصد دادههاي غير همپوش (PND)، اندازه اثر استفاده شد. يافتهها: آموزش حافظه فعال به ترتيب با اندازه اثر D كوهن: (1.87، 2.05، 3.97، 2.76، 4.22) موجب بهبود كاركردهاي اجرايي شد. همچنين برنامه مداخلهاي موجب بهبود شاخص تنظيم رفتار با اندازه اثر (1.46، 2.05، 4.61، 1.89، 3.65) و فراشناخت (با اندازه اثر 1.87، 2.15، 2.68، 3.13، 3.71) در آزمودنيها شد. تغييرات بهدست آمده در هر 5 آزمودني مثبت بود (اندازه اثر بالاتر از 0.8). نتيجهگيري: به نظر ميرسد آموزش حافظه فعال ميتواند كاركردهاي اجرايي و اجزاء آن (تنظيم رفتار، فراشناخت) را در كودكان با اختلال طيف اتيسم عملكرد بالا را ارتقاء دهد.