تعيين محدوده منطقه شهري چند مركزي مازندران(ساري، آمل، بابل، قائم‌ شهر)

Delineating Polycentric of Mazandaran (Sari-Babol-Amol_Ghaem Shahr)

منطقه‌هاي شهري چندمركزي، پاسخي براي ايجاد تعادل و رفع كاستي‌هاي ناشي از مدل تك‌مركزيتي هستند. در مدل چندمركزيتي، مراكز با اندازه‌هاي فضايي و جمعيتي نسبتاً برابر كه با فاصلة كمي از هم قرار گرفته‌اند، تشكيل مجموعه‌اي منسجم را مي‌دهند و با بهره‌مندي از هم‌افزايي انرژي، فعاليت‌هاي مكمل همراه با رقابت‌پذيري با يكديگر دارند. شهرهاي ساري، بابل، آمل و قائم‌شهر ازجمله مراكز اصلي استان مازندران مي‌باشند؛ در اين خصوص، مسألة اصلي، نبود محدوده دقيق و در پي آن نبود برنامه توسعه فضايي يكپارچه براي اين منطقه است، كه در نتيجة آن، بسياري از كاربري‌هاي كلان در مقياس منطقه به‌صورت ناهماهنگ و با كيفيت پايين در سطح اين مجموعه پراكنده شده‌اند يا اصلا وجود ندارند. همچنين تصميم‌گيري قاطع و منسجمي در خصوص محيط زيست اين منطقه شهري نشده است و هر روزه شاهد ساخت و ساز‌هاي بي‌رويه و استفاده نادرست از اراضي آن هستيم. در اين راستا پژوهش حاضر، به كمك روش تحليل جريان، مدل جاذبه و همين‌طور محاسبة قدرت پيوند بين شهرهاي استان با مراكز اصلي، محدوده‌اي براي منطقه شهري چندمركزي مازندران ارائه داده است كه به واسطة اين امر، برنامه‌هاي منسجم براي اين محدوده برنامه‌ريزي گردد و پيشرفت منطقه را به همراه داشته باشد. محدودة نهايي منطقة شهري چندمركزي مازندران با بررسي شاخص‌هاي معين‌شده طبق مباني نظري و اطلاعات به‌دست‌آمده از بخش شناخت، مشخص و نقشه‌ها توسط نرم‌افزار ArcGIS ترسيم و ارائه شده‌ است كه اين محدوده شامل شهرهاي ساري، قائم‌شهر، بابل، آمل، امام‌زاده عبدالله، دابودشت، زرگرمحله، گتاب، اميركلا، هادي‌شهر، كياكلا، جويبار، ارطه، پايين هولار و ميان‌دورود مي‌باشد.

Polycentric urban regions (PUR) are the answer to balancing and addressing the shortcomings of the monocentric model. In the polycentric model, centers with relatively equal spatial and demographic sizes that are spaced a short distance apart form cohesive assemblies and, with the benefit of energy synergy, complement each other with competitive activities. The cities of Sari, Babol, Amol, and Ghaemshahr are among the main centers of Mazandaran province; But despite having the features of a polycentric model, there have not been many joint synergistic and competitive activities that lead to the development of the region between the centers. In this regard, the present study, with the help of flow analysis method, gravity model, and also calculating the connection strength between the cities of the province and the main centers, has provided an area for the polycentric urban region of Mazandaran through which to plan for this area. an‎d bring progress to the region. The final boundary of the PUR of Mazandaran has been delineated and presented by ArcGIS software by examining the determined indicators according to theoretical bases and information obtained from the current status recognition section. This area includes the cities of Sari, Ghaemshahr, Babol, Amol, Imamzadeh Abdullah, Dabudasht, Zargar Mahalla, Gatab, Amirkola, Hadi Shahr, Kiakola, Joybar, Arateh, Pa'in Holar, and Miyandorud.