كليدواژه :
ديه , ديه يوم الاداء , حقوق بزه ديده , حمايت از بزه ديده , كاهش ارزش پول
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: ديه يكي از مجازات‌هاي جنايت عليه تماميت جسمي انسان است. ديه مجازات اصلي جنايات شبه عمد و خطاي محض است. در خصوص جنايات عمدي، ديه در صورتي مورد حكم قرار مي‌گيرد كه يا امكان قصاص نبوده و يا جاني و ولي دم بر تعيين ديه توافق نمايند. عقل سليم حكم مي‌كند كه اگر حقي از كسي پايمال شود و يا چنانچه كسي مورد ضرب‌وجرح موجب خسارت گردد، صدمات وارده بايد به نحو احسن جبران گردد و اين امر نه تنها در مرحله اثبات و ثبوت خسارت بلكه در مرحله پرداخت بايد با شرايط خاص خود صورت گيرد.
مواد و روش‌ها: اين تحقيق از نوع نظري بوده روش تحقيق به‌صورت توصيفي تحليلي مي‌باشد و روش جمع آوري اطلاعات به صورت كتابخانه اي است و با مراجعه به اسناد، كتب و مقالات صورت گرفته است.
ملاحظات اخلاقي: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعايت اصالت متون، صداقت و امانت‌داري رعايت شده است.
يافته‌ها: با توجه به نوع جنايت، مسؤول و مهلت پرداخت ديه متفاوت مي‌باشد ولي آنچه كه محرز است اينكه پرداخت ديه بايد در موعد قانوني خود صورت گيرد؛ در خصوص اينكه نرخ ديه بر اساس چه قاعدهاي بايد پرداخت گردد نظرات مختلفي ابراز شده است
نتيجه‌گيري: برخي بر اين باورند كه ديه بايد به نرخ روزي پرداخت گردد كه جرم ارتكاب يافته است. دليل اين دسته از افراد اين است كه در روزي كه جرم ارتكاب يافته درواقع ديه صدمات در همان روز بر عهده مرتكب ثابت شده است. نظر ديگري كه در خصوص پرداخت ديه به محكوم‌له ارايه مي‌شود روز صدور حكم است. از لحاظ حقوقي فرد زماني مجرم محسوب مي‌شود كه حكم از دادگاه صلاحيت‌دار صادرشده باشد و به عبارتي حكم قطعي شده باشد. طبق سومين نظر، ديه بايد به نرخ روزي پرداخت گردد كه اداء مي‌شود. حمايت از حقوق بزه ديده و سياست جنايي پيشگيرانه و همچنين قواعد فقهي متعدد ازجمله قواعد «لاضرر» و «محترم بودن مال و جان مسلمان» ايجاب مي‌كند جهت جبران كاهش ارزش پول نرخ ديه به قيمت روز پرداخت صورت پذيرد. قانون مجازات جديد نيز همين ديدگاه را در قالب ماده 490 مقرر نموده است.
چكيده لاتين :
Background and Aim: Diyat is one of the punishments for crimes against human physical integrity. Diyat is the main punishment for quasiintentional crimes and pure error. In the case of intentional crimes, diyat is imposed if either retaliation is not possible or the victim agrees to
determine diyat. Common sense dictates that if someone's right is violated
or if someone is beaten or harmed, the damage must be compensated well,
and this must be done not only in the stage of proving the damage, but
also in the stage of payment. Special circumstances apply.
Materials and Methods: This research is of theoretical type and the
research method is descriptive-analytical and the method of data
collection is library and has been done by referring to documents, books
and articles.
Ethical Considerations: In order to organize this research, while
observing the authenticity of the texts, honesty and fidelity have been
observed.
Findings: Depending on the type of crime, the person responsible and
the deadline for payment of diyat are different, but what is clear is that
the payment of diyat must be done within its legal deadline; Different
opinions have been expressed about the rules according to which the
diyat rate should be paid.
Conclusion: Some believe that the ransom should be paid at the rate of
the day the crime was committed. The reason for this group of people is
that on the day the crime was committed, in fact, the compensation for
the injuries on the same day has been proven. Another opinion that is
presented to the convict regarding the payment of diyat is the day of
issuance of the sentence. Legally, a person is considered guilty when a
sentence has been issued by a competent court, in other words, a final
sentence. According to the third view, the ransom must be paid at the
rate of the day it is paid. The protection of victims' rights and preventive
criminal policy, as well as various jurisprudential rules, including the
rules of "harmlessness" and "respect for the property and life of
Muslims," require that the ransom rate be paid at the price of the day to
compensate for the devaluation. The new Penal Code provides the same view in the form of Article 490.
