بررسي حقوق مالكيت فكري در تجارت الكترونيك در حقوق ايران با نگاهي بر حقوق تجارت بين الملل

A Study of Intellectual Property Law in Electronic Commerce in Iranian Law with a Look at International Trade Law

زمينه و هدف: تامين امنيت تجارت الكترونيك به‌ويژه درزمينه مالكيت ادبي و هنري يكي از موضوعات مهم تجارت الكترونيك است. سوال اساسي كه در اين خصوص مطرح مي‌شود اين است كه الزامات حقوقي در حقوق ايران و اسناد حقوق تجارت بين‌الملل در راستاي تضمين امنيت تجارت الكترونيكي براي حمايت از دارندگان حقوق مالكيت فكري در نظر گرفته شده چگونه قابل ارزيابي است؟ مواد و روش‌ها: اين تحقيق از نوع نظري بوده ‌روش تحقيق به‌ صورت توصيفي تحليلي مي‌باشد و روش جمع آوري اطلاعات به‌ صورت كتابخانه اي است و با مراجعه به اسناد، كتب و مقالات صورت گرفته است. ملاحظات اخلاقي: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعايت اصالت متون، صداقت و امانت‌داري رعايت شده است. يافته‌ها: يافته‌هاي تحقيق بيانگر اين امر است كه قانون‌گذار ايراني به منظور تضمين امنيت تجارت در فضاي الكترونيكي مجازي بايد به قانون‌گذاري براي عناويني مي‌پرداخت كه پيش از آن در فضاي غيرمجازي به حمايت از آن‌ها پرداخته بود اما تفاوت تجارت الكترونيكي موجب شكل‌گيري قانون تجارت و قانون جرائم رايانه‌اي شد كه به‌طور خاص بدين منظور تدوين گشته‌اند و نشان از جايگاه خاص الزامات در حقوق ايران دارند. در كنوانسيون‌هاي بين‌المللي دستورالعمل‌هايي در جهت حفظ حقوق مالكيت ادبي و هنري تدوين شده كه كشورهاي عضو با عضويت در كنوانسيون اين دستورالعمل‌ها را به عنوان قانون داخلي مي‌پذيرند. نتيجه‌گيري: به نظر مي رسد دستورالعمل‌هاي كنوانسيون‌هايي چون تريپس لازم است با توجه به تحولات جديد در تجارت الكترونيك به روز تر شده و در قوانين داخلي، اگرچه قانون‌گذار ايراني براي دستيابي به اين هدف در برخي موارد به قوانين مربوط به فضاي غيرمجازي ارجاع داده است و در برخي موارد اقدام به تدوين مواد قانوني جديد نموده اما در اين زمينه همچنان نقض‌ها و خلاء‌هايي وجود دارد.

Background and Aim: Ensuring the security of e-commerce, especially in the field of literary and artistic property, is one of the most important issues in e-commerce. The main question that arises hereof is how the legal requirements in Iran’s law and the international trade law documents that are intended to ensure the security of e-commerce to protect the owners of intellectual property rights, could be assessed? Materials and Methods: This research is of theoretical type and the research method is descriptive-analytical and the method of data collection is library and has been done by referring to documents, books and articles. Findings: The findings of this research suggests that in order to ensure the security of e-commerce (virtual), Iranian lawmakers had to legislate for titles that had previously supported in non-virtual space, but the distinguish of e-commerce led to the formation of trade and the law of computer crime that have been specifically developed for this purpose and indicate the special place of requirements in Iran’s law. International conventions include guidelines for the protection of literary and artistic property rights, that member states by joining the convention accept them as domestic law. Ethical Considerations: In order to organize this research, while observing the authenticity of the texts, honesty and fidelity have been observed. Conclusion: It seems that the guidelines of conventions such as Thrips need to be updated according to the new developments in e-commerce and in domestic law, although the Iranian legislature, in order to achieve this goal, in some cases refer to laws related to non-virtual space and in some cases it has developed new legal provisions but there are still violations and gaps.