فساد مشروع؛ چرايي فساد‌خيز بودن نظام‌هاي سياسي

هدف: از جمله مسائلي كه در جهان فراگير شده و اغلب نظام‌هاي سياسي با آن سروكار دارند مسئله فساد است. فساد مسئله‌اي بسيار مخرب به شمار مي‌آيد كه مقابله با اين مسئله، به دليل شيوه‌هاي گوناگون فساد در نظام‌هاي سياسي، به امري بسيار دشوار مبدل گرديده است. مقابله با فساد در سطوح كلان مستلزم شناخت ريشه‌هاي شيوع فساد مي‌باشد، لذا اين تحقيق با هدف شناسايي دلايل فسادخير بودن نظام‌هاي سياسي انجام گرفت. روش: اين تحقيق با روش نظريه داده بنياد انجام شده است. بر مبناي ادبيات نظري محدود و عمدتاً با تكيه بر مصاحبه با 12 نفر (به روش هدفمند) از اعضاي هيئت علمي دانشگاه‌ها در حوزه‌هاي مديريت دولتي، علوم سياسي و اقتصاد انجام گرفت. داده‌هاي به دست آمده از مطالعات نظري و مصاحبه‌ها در قالب كدگذاري باز، كدگذاري انتخابي و كدگذاري محوري انجام شد. يافته‌ها: نتايج به دست آمده از كدگذاري‌ها شامل فساد قانوني، فساد سياسي، فساد حقوقي، فساد فرهنگي و فساد شخصي است كه عوامل مؤثر بر فساد‌خيز بودن نظام‌هاي سياسي را تشكيل مي‌دهند كه به دو مقوله كلي فساد مشروع و ارزش‌هاي فاسد دسته‌بندي شدند و در نهايت پيامد‌هاي فساد‌خيز بودن نظام‌هاي سياسي و راهبرد‌هايي براي آن‌ها پيشنهاد شد. نتيجه‌گيري: در جمع‌بندي كلي اين حقيقت ظهور يافت كه همه مواردي كه سبب بروز فساد در نظام‌هاي سياسي خواهند شد، جنبه‌ي مشروع دارند و داراي اختيار و قدرت قانوني مي‌باشند. سپس براي اولين بار مدل نهايي در رابطه با فسادخيزي نظام‌هاي سياسي در اين تحقيق رسم شد و علل اصلي، عوامل زمينه اي، عوامل ميانجي، مقوله اصلي، راهبرد‌ها و پيامد‌هاي فسادخيز بود نظام‌هاي سياسي شناسايي گرديد. در‌نهايت اين نتيجه به دست آمد كه نظام‌هاي سياسي براي مقابله با فساد بايد ساختار شكني‌هايي در اركان اصلي خود اعمال كنند كه روزنه‌هاي بروز فساد را پوشش دهد.