كليدواژه :
اكوتوريسم , گردشگري , نواحي روستايي , اورامانات
چكيده فارسي :
اكوتوريسم، يكي از گونه هاي مهم گردشگري است و در ميان ساير بخشهاي توريسم با سرعت بيشتري در حال رشد است. اكوتوريسم بهترين روشي است كه ميتواند براي ساكنان آن مفيد بوده و منجر به حفاظت از طبيعت شود. استفاده از منابع طبيعي به‌عنوان جاذبه‌هاي گردشگري بدون آسيب رساندن به آن، مقوله اي ايده آل در راستاي توسعه پايدار نواحي روستايي به‌شمار ميآيد. با نيل به اين هدف، مسئله اصلي پژوهش ارزيابي ميزان تأثيرگذاري عوامل مؤثر بر توسعه اكوتوريسم در نواحي روستايي واقع در محور گردشگري سروآباد-پاوه با پتانسيل هاي بالاي گردشگري طبيعي، فرهنگي، تاريخي و مذهبي ميباشد. پژوهش كاربردي و روش انجام آن توصيفي-تحليلي است. جامعه آماري مشتمل بر 100 نفر از محققين، مسئولين، كارشناسان و نخبگان حوزه گردشگري آگاه و آشنا با محدوده مطالعاتي ميباشد. جمع‌آوري نظرات و ديدگاههاي از طريق روش ميداني و به كمك پرسش‌نامه انجام گرفت. براي تجزيه‌وتحليل اطلاعات از آزمونهاي آماري رگرسيون چندمتغيره، تحليل عاملي و مدل‌سازي معادلات ساختاري در محيط نرم‌افزارهاي SPSS و Amos استفاده شد. يافته‌ها نشان داد شش عامل بهره‌گيري از پتانسيلهاي طبيعي، تاريخي و مذهبي، تأمين زيرساخت‌ها، تبليغات و بازاريابي، پايداري در تأمين زيرساخت‌ها و حفظ آثار معماري ارزشمند، سرمايه‌گذاري، مشاركت و آگاهي بخشي به اهالي، پتانسيلهاي فرهنگي-هنري و مرزي بودن منطقه به‌طور متوسط 63.85 درصد بر توسعه پايدار نواحي روستايي تأثيرگذار مي‌باشند. از اين ميان عامل پتانسيلهاي بالقوه طبيعي، تاريخي و فرهنگي محدوده موردمطالعه با بار عاملي 18.31 رتبه اول را در بين عوامل موردبررسي به خود اختصاص داده‌است. براساس برازش مناسب الگوي مفهومي پژوهش، همخواني الگوي مفهومي با داده هاي گردآوري‌شده موردتأييد واقع ميشود؛ بنابراين توجه به اكوتوريسم علاوه بر مزيتهاي مختلف در سطح منطقهاي و ملي امكان تحول نواحي محروم و منزوي غرب كشور كه به‌عنوان حافظان سنتي پيرامون خود ايفاي نقش ميكنند را نيز ممكن ميسازد. ازسوي‌ديگر گردشگري و اكوتوريسم همانند هر فعاليت ديگري اشتغالزا و منبع درآمد است و زنجيرهاي از فعاليتهاي اقتصادي و خدماتي را به‌وجود ميآورد و ميتواند راهبردي براي توسعهي همهجانبه دولت از نظر اقتصادي، اجتماعي و زيست‌محيطي باشد.
چكيده لاتين :
Ecotourism, as one of the most important types of tourism, is growing faster than other types of tourism. It is the best way to benefit the inhabitants and preserve the environment. Using natural resources as tourism destinations without degrading natural resources is an ideal way for the sustainable development of rural areas. This paper tries to assess the influence of different factors on developing ecotourism in the villages located along the Sarvabad-Paveh tourist route, where many tourist potentials, such as natural, cultural, historical, and religious attractions exist. The article applies a descriptive-analytical approach and analyzed a statistical population of 100 researchers, officials, and tourism experts familiar with the area. Data collection was conducted through field surveys and questionnaires. Multivariate regression statistical tests, factor analysis and structural equation modelling in SPSS and Amos were used to analyze data. Findings showed that six factors, including utilization of natural, historical and religious potentials; provision of infrastructure; advertisement and marketing; sustainability in providing infrastructure and preservation of valuable architectural properties; investment, engagement, and awareness-raising of residents; and the cultural-artistic capacities of the area and its proximity to the border, affect the sustainable development of rural areas up to 63.85% on average. Among these, the most influential factor is the utilization of natural, historical and religious potentials with a factor loading of 18.31. The consistency of the conceptual model with the collected data is confirmed because of the goodness of fit. Therefore, in addition to various advantages at the regional and national levels, ecotourism can develop the deprived and isolated areas of the west of the country that act as the conservators of their traditions. Moreover, it can generate employment, create a chain of economic and service activities and become a comprehensive strategy to help the government in economic, social and environmental development.
