كليدواژه :
جذب تابش , كبوترخانه. , سايه , Ecotect , Radiance
چكيده فارسي :
در اكثر نقاط كشورمان مخصوصاً دو اقليم گرم و خشك و سرد و خشك كبوترخانه هايي با فرم و شكل هاي گوناگون جهت نگهداري و پرورش كبوترها وجود داشته‌است. اين بناها غالباً داراي پلان هاي دايره و مربعي هستند و با مصالح خشت و آجر ساخته شده اند. هدف از اين پژوهش، شناخت دريافت تابش خورشيد و اثر سايه بر سطوح كبوترخانه هاي روستايي اصفهان و تبريز ميباشد. سؤال اصلي تحقيق عبارت است از اينكه: «دريافت و درصد تابش خورشيد و ايجاد سايه بر سطوح كبوترخانه هاي اقليم گرم و خشك اصفهان و اقليم سرد تبريز چگونه بوده‌است؟». بخشي از مطالعه موردكاوري و توصيفي- تحليلي و بخشي ديگر تحليل نرم‌افزاري است؛ بنابراين، چهار نمونه كبوترخانه با ساختار و فرم متفاوت از روستاهاي طار، خيرآباد، گورت و ضامن‌آباد اصفهان و چهار نمونه از روستاهاي خلجان، تقي‌آباد، ديگ باشي و چلهغاز تبريز انتخاب گرديد، سپس نمونه ها در نرم‌افزار Rhinoceros5 با مقياس دقيق مدل‌سازي شدند و با استفاده از موتور RADIANCE و ECOTECT ميزان و درصد دريافت تابش خورشيد در گرمترين روز سال در دو بازهي زماني ساعات 13 و 16 و اثر ايجاد سايه بر سطوح كبوترخانه ها در ساعت 15 شبيه سازي گرديد. نتايج شبيه سازيها نشان دادند كه دريافت و درصد تابش خورشيد بر سطوح كبوترخانه ها در اقليم گرم و خشك اصفهان و سرد و خشك تبريز با مساحت و فرم بنا رابطه ي مستقيمي دارد. مناسبترين كبوترخانه براي اقليم گرم و خشك كه حرارت اشعهي تابش زياد است و نياز است در بازه ي زماني گرم سايه اندازي
در سطوح ايجاد گردد و سطوح كمتري از بنا در معرض تابش قرار گيرد؛ كبوترخانه هاي چنداستوانه اي با خلل و فرج بيشتر و سطوح منحني است و براي اقليم سرد كبوترخانه هاي مكعبي با سطوح صاف و بدون خلل فرج، مناسبترين ميباشد كه اين كبوترخانه ها درصد زيادي از سطوح خود را در معرض تابش خورشيد قرار ميدهند و اشعهي تابش خورشيد با زاويه تقريباً مستقيم و 90 درجه بر سطوح برخورد مي نمايد.
چكيده لاتين :
In most parts of our country, especially the two hot and dry and cold and dry climates, there have been pigeon towers with different shapes and forms for keeping and breeding pigeons. Circular or square in plan, they are made of clay and brick. The purpose of this study is to identify the radiation absorption and the effect of shade on the surfaces of rural pigeon towers in Isfahan and Tabriz. The main question of the research is that “how was the reception and percentage of radiation absorption and the shade on the surfaces of pigeon towers in the hot and dry climate of Isfahan and the cold climate of Tabriz?” A case study research and descriptive-analytical approach is adopted, followed by software analysis. Four pigeon towers with different structures were selected from Tar, Kheirabad, Gort, and Zamenabad villages in Isfahan, and four from Khaljan, Taqiabad, Digbashi, and Chelehghaz villages in Tabriz. Then, they were modelled precisely in Rhinoceros5, and the absorption and percentage of radiation on the hottest day of the year, at the time interval of 13 to 16, and the effect of shading on the surfaces of pigeon towers at 15 were simulated using RADIANCE and ECOTECT engines. The results of simulations showed that the reception and percentage of sunlight on the surfaces of pigeon towers in the hot and dry climate of Isfahan and the cold and dry climate of Tabriz have a direct relationship with the area and shape of the building. In hot and dry climates, where radiation absorption is high, and more surfaces need protection from sunlight, the multi-cylinder pigeon towers with more pores and curved surfaces are the most suitable ones. On the contrary, in cold climates, cubic pigeon towers with smooth surfaces and fewer pores are better since they absorb more sunlight and receive it at an almost direct angle of 90 degrees.
