ارزيابي امنيت آبي ايران در سطح استاني با استفاده از شاخص تركيبي

امنيت آبي رويكردي فراگير در مديريت منابع آب است كه ارزيابي آن مي‌تواند تصوير جامعي از وضعيت منابع آب و مشكلات ناشي از مديريت اين منابع ارائه كند. اين رويكرد براي كشور ايران كه درگير مشكلات درهم تنيده در زمينه مديريت منابع آب و محيط‌زيست است، مي‌تواند راه‌گشا باشد. در اين پژوهش ابتدا شاخص امنيت آبي استاني با استفاده از روش نيمه‌جبراني تجميع هندسي توسعه داده شد. براي اين شاخص سه بعد كليدي منابع، دسترسي و اقتصاد در نظر گرفته شده است. در نهايت استان‌هاي ايران با استفاده از اين شاخص ارزيابي و رتبه‌بندي شدند كه در اين ارزيابي براي هر استان عددي بين صفر (براي بدترين وضعيت) و يك (براي بهترين وضعيت) به‌عنوان شاخص امنيت آبي محاسبه شد. نتايج اين پژوهش مشخص كرد كه مقدار شاخص امنيت آبي براي هيچ‌كدام از استان‌هاي ايران، بيش‌تر از 0.43 نمي‌شود كه نشان‌دهنده وضعيت نامطلوب همه استان‌هاي ايران از منظر شاخص امنيت آبي است. استان‌هاي مرز شرقي و قسمت شرقي فلات مركزي بدترين وضعيت‌ها را از منظر شاخص امنيت آبي دارند؛ استان‌هاي سيستان و بلوچستان، خراسان رضوي، خراسان جنوبي، يزد و كرمان استان‌هايي هستند كه كم‌ترين مقادير شاخص امنيت آبي براي آنها ثبت شده است (همگي كم‌تر از 0.22). استان مازندران با مقدار 0.432 در شاخص امنيت آبي، در رتبه اول قرار گرفته است، كه دليل اصلي آن وضعيت مطلوب اين استان از منظر بعد منابع است. آذربايجان‌شرقي با كسب مقدار 0.416، به‌دليل وضعيت متعادل و بالاتر از ميانگين در همه ابعاد كليدي امنيت آبي، در رتبه دوم قرار گرفته است. استان هرمزگان نيز با كسب مقدار 0.386، به‌دليل ثبت بهترين وضعيت در بعد اقتصاد در جايگاه سوم قرار گرفته است.