سنگ‌نگاري، ژئوشيمي و جايگاه زمين‌ساختي سنگ‌هاي آتشفشاني در معدن پلي‌متال چومالو (شمال‌باختر زنجان)

معدن پلي‌متال چومالو در بخش باختري قوس ماگمايي البرزآذربايجان و در بخش مركزي ايالت فلز‌زايي طارم-هشتجين قرار گرفته است. واحدهاي آتشفشاني ائوسن در معدن چومالو متشكل از اليوين‌بازالت، آندزيت‌بازالت، آندزيتتراكي‌آندزيت و داسيت تا ريوليت بوده كه توده‌هاي نفوذي ائوسن با تركيب كوارتزمونزونيت، مونزوسينيت و كواتزمونزوديوريت در آنها تزريق شده است. سنگ‌هاي اليوين‌بازالتي از فنوكريست‌هاي اليوين و پلاژيوكلاز، واحد آندزيتتراكي‌آندزيتي از كاني‌هاي پلاژيوكلاز و كلينوپيروكسن و واحد داسيتريوليتي عمدتا از كاني‌هاي پلاژيوكلاز، فلدسپات‌پتاسيك و كوارتز تشكيل شده و بافت غالب اين واحدها پورفيريتيك است. واحدهاي آتشفشاني چومالو در سري كالك‌آلكالن پتاسيم بالا تا شوشونيتي قرار گرفته و متعلق به حاشيه فعال قاره‌اي در ارتباط با زون فرورانش هستند. در نمودار عناصر بهنجار شده نسبت به گوشته اوليه سنگ‌هاي آتشفشاني مورد بررسي، غني‌شدگي عناصر LILE و تهي‌شدگي عناصر HFSE مشاهده شد كه منطبق با ماگماتيسم در زون فرورانش است. الگوي عناصر كمياب خاكي بهنجار شده نسبت به كندريت، غني‌شدگي عناصر LREE نسبت به HREE را نشان مي‌دهد. مطالعات ژئوشيميايي يك ماگما اوليه را براي منشأ واحدهاي آتشفشاني پيشنهاد كرد كه از ذوب بخشي گوشته سنگ كره‌اي متاسوماتيسم شده در ارتباط با كمان فرورانش تشكيل شده و تحت تاثير تفريق بلوري و آلودگي با مواد پوسته‌اي طي تحولات ماگمايي قرار گرفته است.