پديد آورندگان :
فرزام، محمد دانشگاه فردوسي مشهد - گروه مرتع و آبخيزداري , فاضلي، ياسمين دانشگاه فردوسي مشهد - گروه مرتع و آبخيزداري , قرباني، محمد دانشگاه فردوسي مشهد - گروه اقتصاد كشاورزي
كليدواژه :
اقتصاد مرتع , توليد گوشت , روش شيردوشي و بره پي , فعاليت روزانه دام , مديريت دام در مراتع
چكيده فارسي :
دامداران مرتعي بطور سنتي از مراتع براي توليد انواع محصولات نظير شير، گوشت و پشم استفاده مي كنند، اما در سال-هاي اخير روش توليد گوشت به عنوان تنها محصول (روش بره‌پي) در بين برخي دامدارن خراسان رضوي دامداران در حال گسترش است. در اين تحقيق تاثير 7 سال بهره برداري از مرتع به دو روش بره پي و شيردوشي بر روي شرايط اكولوژيك و منافع اقتصادي دامداران در دو مرتع مجاور هم مقايسه شد. ابتدا با انجام بازديد‌هاي صحرايي، تاج پوشش، توليد و كلاس‌هاي خوشخوراكي در دو مرتع اندازه‌گيري و با آزمون t مقايسه شد.در مرحله بعد وزن دام، ميزان توليد شير و گوشت، زمان صرف‌شده براي مديريت دام و فعاليت‌هاي شبانه‌روزي دامها مقايسه شد. براساس نتايج ، از نظر توليد علوفه و كلاس‌هاي خوشخوراكي تفاوتي بين دو شيوه بهره‌برداري مشاهده نشد. در روش بره‌پي درآمدها به ميزان 17% بيشتر ولي هزينه‌ها 70% كمتر از روش شيردوشي بود كه باعث افزايش سود خالص به ميزان 24 % شد. در روش بره‌پي دامها مدت 4 ساعت بيشتر ي براي چرا و راهپيمايي در شبانه روز صرف كردند، كه اين خود باعث كاهش حفاطت خاك شده بود. پيش بيني مي شود كه سود بالاتر و مديريت آسان‌تر در روش بره پي سبب تشويق دامداران به استفاده از اين روش در آينده شود. لذا پيشنهاد مي‌گردد مطالعات آينده به منظور يافتن راهكارهايي جهت استفاده از مراتع تحت روش بره پي با كمترين آسيب به خاك و پوشش گياهي متمركز شود.
چكيده لاتين :
Rangeland stockholders are traditionally using their rangeland for producing various livestock productions such as milk, wool and meet (Several Products, SP). However in recent years, meat production as the only product (Meat Production, MP) is implemented in some rangelands of Khorasan Razavi. We compared effects of 7 years rangeland utilization methods (SP or MP) on the rangeland ecology and their economic benefits for the stockholders. By doing field visits, plant canopy cover, productivity, rangeland conditions and trends, and species diversity were measured and then calculated. Moreover, livestock weight, milk and meat productions, the time spent for livestock management, and 24 hours activities of animals in the rangelands were measured and compared between SP and MP methods. Results indicated similar species diversity and plant production for both MP and SP methods. Major differences were found in terms of incomes, total incomes was 17% higher but total expenses were 70% lower in MP method, leading to 24% higher net income. Moreover, rangers had to spend more time for preparing milk products and selling them in cities, by the MP method. In their daily activity, livestock spent hours more for walking and grazing, which had led to higher soil and vegetation deterioration in MP site. In future, higher income and easier livestock management may encourage stockholders towards higher implementation of MP method. Therefore, future studies should consider best MP method that leads to least side effects on the rangeland soil and vegetation.
