ارزيابي اقتصادي بهره‌‌برداري از گياهان دارويي مراتع علي‌آباد موسيري، كوهرنگ بختياري

Economic evaluation of medicinal plants exploitation, Aliabad Mosiri rangelands, Koohrang Bakhtiari

شناخت گياهان دارويي و ارزيابي اقتصادي بهره‌‌برداري از آنها، يكي از ملزومات اساسي تهيه طرح‌‌هاي مرتعداري چندمنظوره است. پژوهش حاضر، با هدف برآورد شاخص‌‌هاي اقتصادي بهره‌‌برداري از گياهان دارويي مورد استفاده در مراتع ييلاقي علي‌آباد موسيري، واقع در كوهرنگ بختياري، انجام شد. براي اين منظور، در سال‌هاي 1397 تا 1399، ضمن نمونه‌‌برداري از پوشش گياهي و اندازه‌‌گيري مقدار توليد اندام مورد استفاده گياهان دارويي و مقدار علوفه گونه‌‌هاي مورد چراي دام، شاخص‌هاي اقتصادي با توجه به داده‌هاي جمع‌آوري ‌شده، محاسبه شد. با توجه به نتايج، درآمد ناخالص بهره‌‌برداري از گياهان دارويي شامل؛ موسير (Allium hirtifolium)، بن سرخ (Allium jesdianum)، تره كوهي (Allium ampeloprasu)، پونه (Mentha longifolia) و آويشن دنايي (Thymus daenensis)، در يك دوره برداشت، 463974/116 ميليون ريال در هكتار، برآورد شد كه پس از كسر هزينه‌‌هاي آشكار و پنهان بهره‌‌برداري، رانت اقتصادي حاصل از فروش گياهان دارويي، 054342/40 ميليون ريال در هكتار در سال به‌‌دست آمد. ارزش مورد انتظار هر هكتار از مراتع منطقه از محل بهره‌‌برداري گياهان دارويي نيز با در نظر گرفتن نرخ تنزيل 4/5 درصد در شهريورماه 1399، 714547/7 ميليون ريال در هكتار و از محل علوفه مورد چراي دام، 130050/1 ميليون ريال در هكتار برآورد شد كه سهم گياهان دارويي از كل ارزش مورد انتظار حاصل، 87 درصد است. همچنين اشتغال سالانه بهره‌برداري از گياهان دارويي، در محدوده 300 هكتاري پراكنش گياهان دارويي، سه نفر در سال، محاسبه شد. در مجموع، بهره‌‌برداري مبتني بر اصول اكولوژيك از گياهان دارويي، مي‌‌تواند نقش مهمي در اقتصاد و اشتغال محلي ايفا كند.

Knowledge of medicinal plants and economic evaluation of their use is one of the basic requirements for the preparation of multi-purpose rangeland plans. The aim of this study was to estimate the economic indicators of the use of medicinal plants used in Aliabad Mosiri summer rangeland, located in Koohrang Bakhtiari. For this purpose, in the years 2018 to 2020, while sampling the vegetation and measuring the amount of organ production used by medicinal plants and the amount of forage of grazing species, economic indicators were calculated according to the collected data. According to the results, gross income from the use of medicinal plants includes; Shallots (Allium hirtifolium), Allium jesdianum, Allium ampeloprasu, Mentha longifolia and Thymus daenensis, in a harvest period, was estimated at 1139.463974 million Rials per hectare. From the deduction of overt and covert operating costs, the economic rent resulting from the sale of medicinal plants, 40,0342,242 million Rials per hectare per year was obtained. The expected value of each hectare of rangelands in the region from the place of exploitation of medicinal plants, taking into account the discount rate of 5.4 percent in September 2020, 71.74547 million Rials per hectare and from the place of forage for grazing livestock, 1.130050 million rials per hectare. It was estimated that the share of medicinal plants in the total expected value is 87%. .Also, the annual employment of medicinal plants in the 300-hectare area of distribution of medicinal plants, three people per year, was calculated.