ارزيابي تأثير طرح‌هاي منابع طبيعي بر معيشت بهره برداران ساردوئيه شهرستان جيرفت

Assessing the Effects of Natural resource plans in livelihood of Sarduieh nomads, Jiroft county

نگرش مردم نسبت به تأثير پروژه‌هاي مديريت منابع طبيعي بر معيشت آنها مي‌تواند در پايداري اين پروژه‌ها نقش بسزايي داشته باشد. اين مقاله با هدف كلي بررسي نگرش بهره‌برداران نسبت به تأثير طرح‌هاي مرتعداري و آبخيزداري بر سرمايه‌هاي معيشت پايدار خانوارهاي عشايري در منطقه ساردوئيه شهرستان جيرفت انجام گرفته است. در اين راستا پنج سامان عرفي كه طرح‌هاي مرتعداري و آبخيزداري در آنها انجام شده انتخاب شدند. نمونه‌گيري به روش تصادفي ساده بوده و تعداد نمونه نيز با استفاده از جدول كرجسي و مورگان 48 بهره‌بردار تعيين شد. داده‌ها از طريق گروه‌هاي متمركز و مصاحبه‌هاي ساختار يافته از طريق پرسشنامه‌اي كه روايي و پايايي آن در حد قابل قبولي بدست آمده بود جمع‌آوري شدند. فرم‌ها و پرسشنامه‌هاي تكميل شده پس از بازبيني اوليه و بررسي دقت و صحت اطلاعات آماده تجزيه و تحليل شد. براي پردازش و استخراج داده‌هاي كمي وكيفي از نرم افزار SPSS18و با بكارگيري روش‌هاي آماري متناسب با سطح سنجش متغيرها استفاده گرديد. يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد بين عوامل سرمايه طبيعي- اكولوژيكي، انساني- فني و اجتماعي با معيشت پايدار بهره‌برداران رابطه معني‌داري وجود دارد. نتايج حاصل از تحليل رگرسيون چندگانه توأم نيز نشان داد كه مجموعاَ 83 درصد از واريانس معيشت پايدار بهره‌برداران توسط سه متغير سرمايه طبيعي و اكولوژيكي، سرمايه اجتماعي و سرمايه انساني و فني تعيين مي‌شود. همچنين يافته‌هاي اين مطالعه نشان داد كه از ميان شاخص‌هاي سه عامل مؤثر بر معيشت پايدار بهره‌برداران بيشترين ضريب رگرسيوني استاندارد مربوط به شاخص‌ سرمايه طبيعي و اكولوژيكي است.

People's attitudes toward influence of natural resource management projects on their livelihood could be playing a role important in the sustainability of these projects. This paper accomplished with general aim to studying the attitude of rancher towards the effects of range and watershed plans in sustainable livelihoods capitals tribal families in Sarduieh of Jiroft county. In this regard, five allotments selected that they were done range management and watershed plans. Sampling was simple Random method and the number of samples was determined by Krejcie and Morgan of 48 ranchers. Data were collected via focus groups and interviews structured questionnaire that its validity and reliability were achieved at an acceptable level. Forms and questionnaires analyzed after the initial review and verify the accuracy of the data. For processing and extraction of quantitative and qualitative data used from software SPSS18 and using statistical techniques appropriate with measurement level of variables. The findings show that there was a significant relationship between natural-ecological capital, human-technical, social and sustainable livelihoods of farmers. The results from multiple regression analysis showed that totally 83% of the variance of sustainable livelihoods is determined by third variable including natural capital, social capital and human capital and technical. Also, the findings of this study showed that the highest standard regression coefficient was related to index of natural capital and ecological indicators.