پديدارنگاري تفكر انتقادي دانشجويان تحصيلات تكميلي با تاكيد بر سطوح «توضيح دادن» و «تحليل كردن» از ديدگاه پل و الدر

A phenomenography of critical thinking of graduate students with an emphasis on the levels of “Explicating” and “Analyzing” of Paul and Elder's perspective

امروزه جايگاه تفكر انتقادي در پيشبرد موفقيت تحصيلي و شغلي دانشجويان، اهميتي دوچندان يافته است و بر همين اساس بسياري از موسسات آموزش عالي، تقويت تفكر انتقادي دانشجويان را يكي از اهداف نهايي خود قلمداد مي كنند. پژوهش حاضر، با هدف توصيف ادراك دانشجويان تحصيلات تكميلي از سطح دوم «توضيح دادن موضوع متن» و سوم «تحليل منطق متن» تفكر انتقادي بر مبناي چارچوب پل و الدر (2012) صورت گرفت. روش پژوهش اين پژوهش براساس رويكرد كيفي و روش پديدارنگاري انجام شد. مشاركت كنندگان 15 نفر، دانشجوي سال اول، دوم و فارغ التحصيلان رشته روان شناسي تربيتي دوره كارشناسي ارشد دانشگاه الزهرا (س) در سال هاي تحصيلي 97-1395 بودند كه براساس تمايل داوطلبانه، در اين پژوهش شركت كردند. ابتدا از آن ها خواسته شد تا بخشي از متن كتاب "هنر عشق ورزيدن" را بخوانند و سپس به سوال هاي موجود در سطح دوم و سوم تفكر انتقادي پاسخ دهند. اطلاعات، بر مبناي روش استقرايي تحليل شدند. طبقه هاي توصيفي با افق هاي دروني و بيروني و نيز فضاي نتيجه ترسيم شد. يافته ها نتايج پژوهش بيانگر هشت طبقه توصيفي شامل؛ توضيح دادن موضوع متن بر مبناي راهبرد بسط معنايي، به كارگيري استدلال قياسي، يادآوري دانش ادبي پيشين، تحليل متن با توجه به مولفه هاي تفكر انتقادي، تشخيص نامناسب مولفه هاي تفكر انتقادي، پرسش هاي اكتشافي در مقابل پرسش هاي غير اكتشافي، بيان كلي از محتواي متن و غلبه ديدگاه فرد بر نويسنده است. نتيجه گيري با توجه به نتايج، به منظور ارتقاء سطوح تفكر انتقادي دانشجويان توصيه مي شود، آموزش مولفه هاي تفكر انتقادي و تقويت مهارت خواندن انتقادي مورد توجه سياست گذاران نظام آموزش عالي قرار گيرد.

Nowadays, the importance of critical thinking in promoting students’ academic and career success has increased. Therefore, many higher educational institutions consider reinforcing critical thinking as one of their ultimate goals. The present study was conducted with the aim of describing the graduate students ' perception of the second level “explicating the thesis of a text “and third level “analyzing the Logic of Text” of critical thinking based on Paul and Elder framework (2012). Methods: This research was conducted based on a qualitative approach, and phenomenography method. 15 voluntary Participants were from first year, second year and graduated educational psychology students of at master level from Alzahra University, in the academic year of 2016-2018. First of all, they were requested to read a part of the book entitled “Art of Loving” and answer to the questions of second and third level of critical thinking. Then, data were analyzed based on the inductive method. The categories description was plotted with internal and external horizons and outcome space. Results: The results showed eight descriptive category including, explicating the thesis of a text based on the elaboration strategy, application of deductive reasoning, remembering of prior literacy knowledge, text analysis with regard to the components of critical thinking, inappropriate diagnosis of critical thinking components, exploratory questions vs no exploratory questions, general expression of content of text and overcoming the person's vision on author vision. Conclusion: Therefore, to promote the critical thinking of students, it is recommended the instructing of critical thinking components and strengthening critical reading skills be considered by policy makers of higher education.