شناسايي و اولويت‌بندي عامل‌هاي مؤثر بر مشاركت جوامع روستايي در اجراي طرح‌هاي بيابان‌زدايي (مطالعۀ موردي: منطقۀ محمد‌شاه كرم شهرستان زهك استان سيستان و بلوچستان)

Study of Factors Influencing on Rural Participation in Desertification Projects (Case Study: Mohammad Shahkaram area in the town of Zahak(

مشاركت مردم در طرح هاي بيايان‌زدايي، موجب كاهش هزينه‌ها و اجراي موثرتر آن‌ها مي‌شود. دولت با اتخاذ سياست‌هاي راهبردي در احيا، نگهداري و پايداري منابع طبيعي برنامه‌هايي را به اجرا مي‌گذارد و عوامل فردي، فرهنگي اجتماعي و اقتصادي نقش موثري بر مشاركت بيشتر روستاييان در طرح‌هاي بيابان‌زدايي دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسي و اولويت‌بندي عوامل موثر بر مشاركت روستاييان در طرح‌هاي بيابان‌زدايي منطقۀ محمد‌شاهكرم شهرستان زهك با روش پرسشنامه انجام شد. برپايۀ رابطۀ كوكران تعداد 358 نمونه براي پرسشنامه برآورد شد. براي تعيين پايايي، 30 پرسشنامه براي نمونۀ پيش آزمون درنظرگرفته ­شد و مقدار عدد ضريب آلفاي كرونباخ براي شاخص‌هاي اقتصادي، اجتماعي - فرهنگي و برنامه‌ريزي به ترتيب 0.70، 0.87 و 0.88 محاسبه شد. واكاوي داده‌ها با استفاده از آمار توصيفي و تحليل‌هاي استنباطي انجام شد. يافته­‌هاي حاصل از روش تحليل سلسله مراتبي و تحليل رگرسيون چند متغيره نشان داد كه متغيرهاي مستقل، قابليت پيش‌بيني 57% از تغييرات متغير مشاركت روستاييان در طرح‌هاي بيابان‌زدايي را دارد. از بين متغيرهاي مورد بررسي، متغيرهاي سن و سابقۀ شغلي از عامل فردي با ضريب همبستگي پيرسون 0.22 و مسئوليت محلي از عامل اجتماعي، بيشترين مقدار همبستگي را با مشاركت دارند. عامل حفظ و پايداري طرح‌هاي بيابان‌زدايي انجام شده در منطقه در رتبه اول و عوامل شاخص اجتماعي فرهنگي بر متغيرهاي وابستۀ مشاركت در طرح‌هاي بيابان زدايي نسبت به شاخص اقتصادي و برنامه‌ريزي در اولويت بيشتري قرار دارد.

Community participation in desertification projects lowers costs and makes projects more effective. Through strategic policies for the restoration, conservation and sustainability of natural resources, the government is implementing programs, and individual, cultural, social and economic factors play an effective role in increasing the participation of villagers in desertification projects. The objective of this study was to study and prioritise factors affecting the participation of villagers in Mohammad Shahkaram area of Zahak city, where desertification projects have been implemented in its northern zone. Data collection tool is a questionnaire. According to Cochran's formula, the number of samples required was 358 questionnaires and for questionnaire reliability, 30 questionnaires for the sample were tested in advance. The analysis of the data was based on descriptive statistics and inferential analysis. Results of the AHP method and multivariate regression analysis showed that the independent entered variables can predict 57% of the variables related to the village participation rs in desertification projects. Among the variables studied, age and work experience of individual factors with a Pearson coefficient of 0.216 and local responsibility from social factors have the highest correlation with participation rate. Maintaining desertification projects in the region puts in the first rank, and sociocultural index factors have a higher priority than variables dependent on participation in desertification projects than economic index and planning.