مفهوم‌پردازي فلات تحصيلي و شناسايي عوامل زمينه‌اي مؤثر بر آن

Conceptualization of Academic Plateau and Recognizing Its Affecting Contextual Factors

امروزه يكي از معضلات مهم آموزش عالي ايران، كاهش انگيزة دانشجويان دكتري به پايان داده رسالة دكتري در زمان مناسب و قانوني است كه اين امر هزينه بسيار زيادي براي دانشجويان، آموزش عالي و كشور به دنبال دارد. اين پديده با توجه به مفهوم فلات، فلات تحصيلي ناميده شد. بنابراين، هدف پژوهش حاضر مفهوم‌پردازي فلات تحصيلي و شناسايي عوامل زمينه‌اي ايجادكنندة آن بود. پژوهش حاضر از نوع بنيادي، و از نظر نحوة گردآوري داده‌، توصيفي- پيمايشي بود. جامعة پژوهش همة دانشجويان دكتري بودند كه پروپوزال خود را تصويب كرده بودند. از اين ميان، در نهايت، 660 دانشجو به روش در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامة نيمه‌باز پژوهش را پاسخ دادند. داده‌ها با ترسيم جدول توافقي و رگرسيون لجستيك تحليل شد. نتايج تحليل داده‌ها نشان داد حدود 19 درصد از پاسخگويان دچار پديدة فلات تحصيلي هستند. همچنين، نتايج نشان داد از هفت متغير زمينه‌اي مورد بررسي پژوهش (شامل جنسيت، تعداد نيم‌سال اخذ رساله، وضعيت تأهل، وضعيت اشتغال، نوع دانشگاه (شهريه‌اي يا بدون شهريه) و اهميت مدرك دكتري براي ارتقا در شغل يا كسب شغل، و علاقه به موضوع رساله)، دو متغير وضعيت تأهل و نوع دانشگاه در فلات تحصيلي تأثيرگذار نبودند و ساير متغيرها تأثيرگذار بودند و از اين ميان، علاقه به موضوع رساله تأثير بيشتري با ضريب نسبت به ساير متغير‌ها داشت.

Today, one of the most important problems in Iranian higher education is the mitigation of doctoral students’ motivation to finalize their doctoral dissertation in proper and legal time which has posed huge costs on students, domestic higher education system and the country. Considering the concept of plateau, this phenomenon is called academic plateau. Thus, present study aims at conceptualizing academic plateau and recognizing its affecting contextual factors. Present study is a fundamental one and it is a descriptive survey in terms of data collection technique. Its population consists of all doctoral students who have approved their proposals. Finally, 660 students were selected by accessible method and they answered a semi-open questionnaire. All data were analyzed by drawing a contingency table and logistic regression. Findings suggest that about 19% of respondents suffer from academic plateau. Likewise, the findings indicate that among seven thematic variables studied in present research (including gender, the number of half – years to acquire dissertation, marital status, job occupation, type of university (with or without tuition), the importance of doctoral degree in job or in achieving a job, and interest in dissertation subject) two variables namely marital status and type of university have no effect on academic plateau while other variables were effective; in this vein, dissertation subject has the highest impact compared to other variables./