بررسي پيامدهاي كشت زعفران در مهاجرت معكوس روستاييان (مورد مطالعه: روستاهاي دهستان رشتخوار)

بازگشت مهاجران روستايي از شهر به روستا، مانند ساير مهاجرت ها، اتفاقي و تصادفي نبوده است بلكه علل و انگيزه هايي موجب شده است تا اين مهاجران از شهر به روستا باز گردند. در اين راستا، زعفران به عنوان يكي از مهم ترين محصولات كشاورزي استان خراسان رضوي، نقش بسيار مهمي را در بازگشت مهاجران به شهر رفته، ايفا مي‌نمايد. لذا هدف تحقيق حاضر، بررسي اثرات كشت زعفران بر مهاجرت معكوس بر روستاهاي دهستان رشتخوار است. اين پژوهش به روش توصيفي‌ ـ تحليلي انجام شده است. در اين راستا، بررسي پيامدهاي نقش زعفران در 355 خانوار نمونه (از جمله  76 خانوار مهاجر معكوس) در 26 روستاي اين دهستان مورد بررسي قرارگرفت. بدين منظور، ابتدا ضمن مطالعات اسنادي و بازديد هاي اوليه ميداني، طيف گسترده اي از شاخص‌ها متناسب با شرايط روستاهاي مورد مطالعه تعيين گرديد. سپس جمع آوري داده ها براساس شاخص هاي انتخابي و با استفاده از پرسشنامه‌هاي روستا و خانوار انجام شده است. براي تجزيه و تحليل داده ها نيز از تحليل‌هاي آماري و فضايي و نرم‌افزارهاي اكسپرچويس، تاپسيس، اس پي اس اس، ارك جي اي اس استفاده شده است. يافته هاي تحقيق حاكي از آن است كه افزايش سطح زير كشت زعفران و درنتيجه افزايش توليـد آن، با سطح اطمينان 99 درصد بر ميزان بازگشت مهاجرين در محدوده مورد مطالعه كمك مي كند. يافته هاي ديگر پژوهش مؤيد آن است از بين عوامل تاثيرگذار در مهاجرت معكوس خانوارها، عامل اقتصادي (ايجاد درآمد فوق العاده زعفران با شاخص اولويت 0.971، پايداري درآمد زعفران با شاخص اولويت 0.902، توانايي پس انداز با شاخص اولويت 0.879)، نقش بيشتري در بازگشت خانوارها به روستاها دارد و بازگشت مهاجرين توانسته است فرصت هايي همچون افزايش سطح اشتغالزايي، پايداري درآمد از طريق كشت زعفران و بهبود سطح معيشت را براي خانوارهاي نمونه بوجود آورده است.