تحليل مديريت ايمني در روستاهاي پيرامون كلانشهر تهران با استفاده از تكنيك دلفي و ارائه الگوي مطلوب روستاي ايمن

روستاها به‌عنوان يكي از بسترهاي سكونتگاهي انسان و مخاطرات محيطي به‌عنوان پديده طبيعي از مهمترين مباحث جغرافيا در حوزه برنامه‌ريزي فضايي مي‌باشند. بنابراين با توجه به آرمان‌هاي نيل به توسعه پايدار، ارتقاء كيفيت زندگي، رفاه و توسعه اجتماعي و محيطي، لازم است كه مخاطرات طبيعي و آسيب‌پذيري نسبت به آن در كانون مباحث توسعه و برنامه‌ريزي در ابعاد مختلف بخشي و فضايي و نيز در سطوح مختلف محلي تا ملي و بين‌المللي قرار بگيرد در همين راستا پژوهش حاضر به دنبال ارائه الگوي مطلوب ايمني سكونتگاه‌هاي روستايي در شهرستان تهران مي‌باشد. پژوهش حاضر از نظر روش‌شناسي توصيفي – تحليلي و از نظر هدف كاربردي مي‌باشد. جمع‌آوري داده‌ها و اطلاعات به‌صورت ميداني (پرسشنامه به روش دلفي) و اسنادي انجام شده است و در تحليل‌ها به كمك نرم‌افزاري Arc GIS. Expert Choice 11. SPSS از تحليل‌هاي آماري و فضايي استفاده شده است. نتايج تكنيك دلفي پژوهش نشان مي‌دهد كه در مديريت ايمني مراكز روستايي هيچ الگو و طرحي مؤثري وجود ندارد. اين مراكز به لحاظ خدمات ايمني و آتش‌نشاني به مراكز شهري وابسته هستند و درنتيجه نبود روش‌هاي پيشگيرانه از يك‌سو و امكانات تأسيسات و تجهيزات مناسب مقابله از سوي ديگر موجب آسيب‌پذيري بالاي اين مراكز در قبال مخاطرات مي‌شود. همچنين تحليل فضايي نشان مي‌دهد كه اكثريت روستاهاي شهرستان تهران در نيمه جنوبي شهرستان و در قسمت پايين‌دست كلانشهر تهران در ارتفاعات كمتر از 1400 متر قرار گرفتند در حالي كه از نظر مخاطرات محيطي (زلزله، سيل) بالاترين آسيب‌پذيري را دارند و قابل ذكر است كه اين مراكز از نظر خدمات آتش‌نشاني هم با مشكل جدي روبرو هستند با توجه به وجود كارگاه‌هاي صنعتي و انبارها، و مشاغلي كه احتمال آتش‌سوزي بالاي را دارند. تحليل همبستگي پژوهش هم نشان مي‌دهد كه هرچقدر از تهران مراكز روستايي فاصله بيشتر دارند از نظر خدمات ايمني محروم‌تر هستند. و همچنين هرچقدر مخاطرات محيطي روستا بالاتر است به همان ميزان وابستگي شغلي و درآمدي آن روستا به تهران بيشتر مي‌باشد. در روستاهاي شهرستان تهران ايمني مديريت يكپارچه روستا و شهر با اولويت دادن به مرحله پيشگيري و آمادگي با مشاركت نيروهاي داوطلب روستايي مي‌تواند الگوي مناسب در حوزه ايمني باشد و روستاها را از نظر ايمني به شرايط پايدار برساند.