ارزيابي و سنجش شاخص‌هاي اجتماعي و فرهنگي شهر نوآور (مطالعه موردي: كلان شهر تبريز)

Evaluating and Comparison Social and Cultural indicators of the Innovative City (‌A Case Study: Tabriz Metropolis)

مقدمه: شهر نوآور ازجمله مباحث جديد در حوزه مطالعات شهري توسط جغرافي دانان­، اقتصاد­دانان­ و جامعه ­شناسان در رسيدن به جامعه ­دانايي و توسعه­ دانايي محور مورد تأكيد قرار گرفته است. در اين راستا شهر به‌عنوان محل شكل­ گيري خلاقيت­، دانايي­، صنايع خلاق و نوآور و اقتصاد­دانايي در يك رويكرد تركيبي در نظر گرفته‌شده است­.­­بنابراين محيط­ هاي شهري بايد از شرايطي برخوردار باشند كه بتوانند سرمايه­ هاي انساني خلاق و نوآور را جذب كرده و حفظ نمايند.­­ روش­ شناسي تحقيق: با توجه به اهميت موضوع هدف اين پژوهش ارزيابي و سنجش شاخص ­هاي اجتماعي و فرهنگي شهر نوآور در مناطق كلان­شهر تبريز است.اين پژوهش بر اساس هدف از نوع تحقيقات كاربردي و بر اساس ماهيت و روش از نوع تحقيقات مقايسه ­­اي است.­در اين پژوهش براي وزن­ دهي­ به شاخص­ ها از روش­­ آنتروپي شانون ­و جهت رتبه­­ بندي مناطق كلان‌شهر تبريز از تكنيك تاپسيس استفاده شده است. قلمرو جغرافيايي پژوهش: شهر تبريز مركز استان آذربايجان شرقي در سال­­1395­به­­1558693­ نفر­ افزايش‌يافته و ششمين كلان­شهر كشور محسوب مي­ شود. كلان­شهر تبريز داراي ده منطقه شهرداري است كه­ منطقه 9 به دليل خالي از سكنه بودن در اين پژوهش لحاظ نشده است. يافته ­ها و بحث: يافته­ هاي پژوهش نشان مي ­دهد كه منطقه 8 در رتبه اول و منطقه­10­ در رتبه آخر در ميزان برخورداري از شاخص­ هاي شهر نوآور با تأكيد بر شاخص ­هاي اجتماعي و فرهنگي قرار دارند.­ نتيجه اين پژوهش نشان‌دهنده اين است كه شاخص ­هاي اجتماعي و فرهنگي به‌صورت عادلانه توزيع نشده و تمركز فضايي در نحوه توزيع شاخص ­ها وجود دارد. نتايج: همچنين يافته­ هاي پژوهش بيانگر عدم انطباق توزيع شاخص ­هاي اجتماعي و فرهنگي با توزيع جمعيت در شهر است­. با توجه به اين موضوع كه نوآوري كليد پيشرفت و توسعه شهرها و توزيع عادلانه و منطقي خدمات و امكانات لازمه توسعه و پيشرفت است، لذا توزيع عادلانه شاخص ­هاي اجتماعي و فرهنگي جهت تحقق شهر نوآور ضروري است.

Innovative city is including new concepts in urban studies, highlighted by geographers, economists and sociologists, in achieving a knowledge-community and knowledge-based development. In this regard, city has been considered in a hybrid approach as a place where creativity, knowledge, creative and innovative industries and knowledge economy. Thus, urban environments should provide conditions to attract and retain creative and innovative human capitals. According to importance of subjecte, research aims to evaluating and comparison social and cultural indicators of the innovative city in the regions of Tabriz Metropolis‌. In terms of purposes, the present study is of applied researchs type, and in terms of methodology, it is a comparative research. Shannon entropy method for weighing indicators is used and the TOPSIS technique is applied in order to rank the regions of Tabriz. Emphasizing on the social and cultural indicators, the findings of the research show that region 8 tops the ranking list and region 10 is ranked the last. ‌The result of research indicates that the social and cultural indicators are not distributed equitably and there is a spatial focus on distribution of indicators. The results of research indicate the incompatibility of the distribution of social and cultural‌ indicators with the distribution of population across the city. Therefore, since innovation is the key to the development and expansion of cities as well as the equitable distribution of services and facilities necessary for development, the fair distribution of social and cultural indicators is essential for the realization of an innovative city.