بررسي عوامل اجتماعي مؤثر در قانون‌گريزي رانندگان و عدم‌تمكين از فرمان پليس

Investigating the Social Factors Affecting Drivers' Lawlessness and Disobedience to Police Orders

زمينه و هدف: قانون گريزي رانندگان و عدم تمكين از فرمان پليس همواره يكي از مسائل اجتماعي مهم در تمامي جوامع به شمار مي­رود. هدف اين تحقيق بررسي عوامل اجتماعي مؤثر در قانون ­گريزي رانندگان و عدم تمكين از فرمان پليس بود. روش: روش تحقيق مطالعه حاضر علّي- مقايسه ­ايي بود. جامعه آماري پژوهش حاضر شامل كليه رانندگان متخلف استان آذربايجان غربي بود كه به دليل نمره منفي بيش از حد مجاز (30 به بالا)، گواهي­نامه يا وسايل نقيله آنان توسط پليس راهنمايي و رانندگي استان در بازه زماني آبان تا دي ماه سال 1398 ضبط گرديده و به پليس راهنمايي و رانندگي استان مراجعه نموده اند، بودند. از اين بين تعداد 120 راننده متخلف از طريق روش نمونه­ گيري در­ دسترس انتخاب شدند. همچنين 120 نفر نيز راننده غيرمتخلف با روش همتاسازي از لحاظ سابقه رانندگي، نوع وسيله نقيله (سبك- سنگين) و سن به عنوان گروه مقايسه، انتخاب شدند. براي گردآوري داده ­هاي اين تحقيق از پرسش­نامه ­هاي حمايت اجتماعي، سرمايه اجتماعي (2000)، مشاركت اجتماعي (1393)، بي­ نظمي اجتماعي (1395) و احساس بي­ هنجاري (2011) استفاده شد. يافته ­ها: يافته ­ها نشان داد از يك سو بين رانندگان قانون­ گريز و رانندگان قانون­ مدار در حمايت اجتماعي و سرمايه اجتماعي، تفاوت معناداري وجود ندارد. اما بين رانندگان قانون­ گريز و رانندگان قانون ­مدار در مشاركت اجتماعي، كنترل اجتماعي و بي­ هنجاري اجتماعي، تفاوت معناداري وجود دارد. نتيجه­ گيري: نتايج نشان داد كه مشاركت اجتماعي، حمايت اجتماعي و آشفتگي اجتماعي نقش مهمي در بروز پديده قانون­ گريزي رانندگان و عدم تمكين از فرمان پليس دارند. لذا به سياستمداران و قانون­گذاران پيشنهاد مي­ شود كه با افزايش كنترل اجتماعي و فراهم­سازي امكانات افزايش مشاركت شهروندان در جامعه و كاهش احساس آشفتگي اجتماعي شهروندان از بروز پديده قانون­ گريزي رانندگي پيشگيري كرده و زمينه اطاعت از قانون توسط شهروندان را فراهم سازند.

Background and Aim: Breaking the law by drivers and disobeying the police order is always one of the most important social issues in all societies. The present study aims to investigate the social factors affecting drivers' lawlessness and disobedience to police orders. Method: This study made use of a causal-comparative research design. The statistical population of the present study included all offending drivers in West Azerbaijan province who due to their negative score exceeded the permissible level (30 and above), their licenses or vehicles were confiscated by the provincial traffic police in the period from November to January 2020 and have been referred to provincial traffic police. The sample was 120 offending drivers who were selected by the convenience sampling method.Also, 120 non-offending drivers (comparison group) were selected as a comparison group, who were matched with offending drivers in terms of driving history, type of vehicle (light-heavy), and age. To collect the data of this study, the questionnaires social support, social capital (2000),social participation (1393), social anomie (1395), and feelings of anomie (2011) were used. Findings: The findings showed that on the one hand, there is no significant difference between drivers with and without lawlessness behavior in social support and social capital. But there is a significant difference between drivers with and without lawlessness behavior in social participation, social control, and social anomia. Conclusion: The results showed that social participation, social support, and social anomia play an important role in the occurrence of the phenomenon of drivers' lawlessness and disobedience to police orders. Therefore, politicians and legislators are suggested to prevent the occurrence of illegal driving by providing social control, providing opportunities to increase citizen participation in society, reducing the feeling of social chaos of citizens, and therefore providing the ground for citizens to obey the laws.