تفكيك اراضي زير كشت برنج و سويا با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي سنتينل 2 در الگوهاي كاشت تابستانه جهت تحليل تغييرات سطح زير كشت دو محصول در چهار حوضه آبخيز استان گلستان

سابقه و هدف: مناسب بودن آب و هواي استان گلستان براي توليد اغلب محصولات كشاورزي باعث شده كه اين استان از نظر توليد محصولات زراعي داراي تنوع بالايي باشد، به طوري كه اين استان داراي رتبه‌هاي نخست از نظر سطح زير كشت و توليد دانه‌هاي روغني به خصوص سويا در كشور است. اين تحقيق با هدف تخمين سطح زير كشت برنج و سويا در سطح چهار حوضه آبخيز در استان گلستان براي اولين بار با استفاده از تصاوير ماهواره سنتينل 2 و با استفاده از روش‌هاي حداكثر احتمال، حداقل فاصله از ميانگين و فاصله ماهالانوبي از زيرمجموعه روش طبقه‌بندي نظارت شده بود.مواد و روش‌ها: به منظور شناسايي، تفكيك و ارزيابي سطح زير كشت دو محصول تابستانه برنج و سويا در سطح مورد مطالعه، از دو تصوير ماهواره سنتينل‌‌2 مربوط به ماه‌هاي مرداد و شهريور سال1395 استفاده شد. اين تحقيق در سطح 4 حوضه آبخيز زرين‌گل، محمد آباد، قره‌سو و قرن‌آباد از استان گستان انجام شد. براي اين‌كار پس از دانلود تصاوير لازم از نظر زماني و در سطح حوضه‌هاي مورد مطالعه اقدام به تصحيحات راديومتريك، اتمسفري و هندسي روي تصاوير شد. پس از آن تركيبات باندي، تركيبات رنگي، موزاييك تصاوير و محاسبات باندي انجام شد و شاخص گياهي NDVI جهت جداسازي پوشش‌هاي گياهي از غير پوشش و در نهايت نقشه كاربري اراضي و لايه زراعي توليد شد. جهت ارزيابي صحت نتايج طبقه‌بندي، نقشه توليد شده با نقاط واقعيت زميني ثبت شده از طريق GPS مورد بررسي قرارگرفت.يافته‌ها: نتايج نشان داد كه در سطح چهار حوضه، سطح زير كشت برنج نسبت به سال‌هاي گذشته افزايش داشته كه با توجه به مصرف بالاي آب در اين محصول در شرايط كنوني وضعيت آب استان مي‌تواند بحران موجود را تشديد نمايد. همچنين سطح زير كشت محصول سويا كه مي‌تواند يك گياه رقيب و جايگزين براي برنج باشد نسبت به سال‌هاي گذشته كاهش يافته است. نتايج نشان داد كه با توجه به ضريب كاپا (Kappa Coefficient) و صحت كلي(Overall Accuracy) به ‌ترتيب معادل 92 درصد و 95.5 درصد، روش طبقه‌بندي حداكثر احتمال به عنوان روش منتخب طبقه‌بندي در برنج انتخاب و سطح زيركشت برنج تخمين زده شده در اين روش معادل 32911 هكتار بود كه در مقايسه با آمار جهاد كشاورزي ( هكتار27839) اريبي حدود 18 درصد داشت. همچنين جهت تخمين و برآورد سطح زير كشت محصول سويا ضريب كاپا و صحت كلي روش طبقه‌بندي كمترين فاصله از ميانگين با بالاترين دقت به‌ترتيب معادل 88 درصد و95.2 درصد و ميزان سطح زير كشت سويا در اين روش 28359 هكتار تخمين زده شد كه در مقايسه با آمار سازمان جهاد كشاورزي (25083 هكتار) اريبي حدود13 درصد داشت.نتيجه‌گيري: تصاوير ماهواره سنتينل‌2 از قابليت بالايي براي تفكيك سريع اراضي و تهيه نقشه انواع محصولات و تعيين سطح زير كشت محصولات با دقت نسبتا مناسب در مقياس منطقه‌اي برخوردار هستند. همچنين سطح زير كشت برنج نسبت به سالهاي قبل افزايش و سطح زير كشت سويا نسبت به سالهاي قبل كاهش يافته است.