ارزيابي آسيب‌پذيري و تاب‌آوري شهر رزن در برابر زلزله

هدف اين پژوهش، شناسايي آسيب‌پذيري و همچنين تعيين تاب‌آوري شهر رزن در برابر رويداد زلزله است. به‌منظور تهيۀ نقشۀ پهنه‌بندي آسيب‌پذيري شهر رزن در برابر زلزله از پانزده متغير جمعيت‌شناختي، طبيعي و كالبدي استفاده شد و با بهره‌گيري از تحليل شبكه‌اي فازي (FANP)، نقشۀ آسيب‌پذيري شهر رزن در پنج طبقه و به تفكيك محلات تهيه شد. افزون‌بر آن، به‌منظور تحليل تاب‌آوري و آمادگي ساكنان اين شهر براي مقابله با مخاطرۀ زلزله، 372 پرسشنامه با 32 سؤال با رويكردهاي اجتماعي، اقتصادي، كالبدي مديريتي و محيطي، توسط شهروندان اين شهر تكميل شد. نتايج پهنه‌بندي آسيب‌پذيري نشان مي‌دهد كه 55 درصد از وسعت شهر رزن در محدودۀ آسيب‌پذيري زياد و بسيار زياد قرار دارند و محلۀ 5 با ميانگين آسيب‌پذيري 798/0 بيشترين آسيب‌پذيري را به خود اختصاص داده است. عوامل كالبدي از جمله اسكلت ضعيف ساختمان‌ها، سن زياد ساختمان‌ها، باريك بودن معابر و به‌خصوص تراكم جمعيتي از عوامل مهم تأثيرگذار بر آسيب‌پذيري شهر رزن است. افزون‌بر آن نتايج حاصل از پرسشنامه نشان مي‌دهد كه آمادگي و تاب‌آوري محلات شهر در برابر زلزله در هيچ يك از محلات شهر در طبقۀ زياد و بسيار زياد قرار ندارد و طبقۀ متوسط با امتياز 7/2 روند غالب در تاب‌آوري محلات اين شهر است و محلۀ سوم اين شهر كمترين تاب‌آوري شهر را دارد. كاركرد ضعيف ساختارهاي مديريتي و نهادي و همچنين توان كم اقتصادي شهروندان براي بازگشت به شرايط مطلوب بعد از وقوع زلزله از عوامل كاهش تاب‌آوري شهر رزن در برابر زلزله است. ساختار اين تحقيق را مي‌توان الگويي براي ارزيابي مخاطرۀ زلزله در مناطق شهري قرار داد و برنامه‌ريزان شهري مي‌توانند با ارزيابي همزمان آسيب‌پذيري شهري و همچنين تاب‌آوري آن، در راستاي تقويت زيرساخت‌هاي شهري و همچنين افزايش آمادگي شهروندان و مسئولان در مديريت بحران شهري در زمان زلزله اقدام لازم را انجام دهند.