نقش واسطه اي راهبردهاي تنظيم شناختي هيجان و خودكارآمدي اجتماعي در رابطه بين طرحواره هاي ناسازگار اوليه و اضطراب اجتماعي در دختران نوجوان

زمينه: اضطراب اجتماعي يكي از عواملي است كه در روند رشد اجتماعي افراد خلل ايجاد مي كند، مطالعات متعددي رابطۀ بين طرحواره هاي ناسازگار اوليه و اضطراب اجتماعي را مورد تأييد قرار داده اند اما مسئلۀ اصلي اين است، آيا راهبرد هاي تنظيم شناختي هيجان و خودكارآمدي اجتماعي مي توانند در رابطۀ بين طرحواره هاي ناسازگار اوليه و اضطراب اجتماعي نقش واسطه اي داشته باشند؟ هدف: هدف پژوهش حاضر بررسي نقش واسطه اي راهبرد هاي تنظيم شناختي هيجان و خودكارآمدي اجتماعي در رابطه بين طرحواره هاي ناسازگار اوليه و اضطراب اجتماعي در دختران نوجوان بود. روش: پژوهش حاضر توصيفي و از نوع همبستگي و معادلات ساختاري بود. جامعه آماري شامل تمامي دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر ايلام به تعداد 3822 نفر بود كه در سال تحصيلي 40099 مشغول به تحصيل بودند كه از بين آنها 360 نفر با روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي انتخاب شدند و به مقياس اضطراب اجتماعي نوجوانان (لاجركا و لوپز، 1998)، فرم كوتاه پرسشنامه طرحواره هاي ناسازگار اوليه (يانگ، 1998)، فرم كوتاه پرسشنامه تنظيم شناختي هيجان (گرانفسكي و كرايج، 2006) و مقياس خودكارآمدي براي موقعيت هاي اجتماعي (گوديانو و هربرت، 2003) پاسخ دادند. براي تحليل داده ها از روش تحليل مسير و از نرم افزار هاي SPSS 24 و Amos 24 استفاده شد. يافته ها: تمامي اثرات مستقيم متغير هاي پژوهش معنادار بودند (0/01 P) اما اثر مستقيم طرحواره محدوديت مختل بر اضطراب اجتماعي معنادار نبود (0/05 P). همچنين اثرات غير مستقيم طرحواره هاي ناسازگار اوليه بر اضطراب اجتماعي از طريق راهبرد هاي تنظيم شناختي هيجان (انطباقي و غيرانطباقي) و خودكارآمدي اجتماعي همگي معنادار بوده (0/05 P) و مدل پژوهش نيز از برازش مناسب برخوردار بود. نتيجه گيري: طرحواره هاي ناسازگار اوليه مي توانند با تأثير بر راهبردهاي تنظيم شناختي هيجان و خودكارآمدي اجتماعي، سطوح اضطراب اجتماعي را در دختران نوجوان پيش بيني كنند. اين پژوهش لزوم توجه بيشتر به بهداشت رواني نوجوانان از طريق انجام برنامه ريزي هاي جامع جهت توانمندسازي آنها و مداخلات به موقع را آشكار مي سازد.