كاربست سياست‌هاي كاربري زمين در راستاي ارتقاي تاب‌آوري شهري مطالعه موردي: شهر رودبار

برنامه‌ريزي كاربري زمين قابليت بالايي در بهبود شرايط سكونتگاه‌هاي انساني و افزايش تاب‌آوري شهرها در برابر مخاطرات دارد. با توجه به ابعاد ساختار مكاني فضايي و تأثيرگذاري ابزارهاي تحليلي و سياست‌هاي برنامه‌ريزي كاربري زمين بر شدت و نوع توسعه، ابزاري مهم براي كاهش خطرات محسوب مي‌شوند. درواقع هدف از اين پژوهش، كاربرد سياست‌هاي برنامه‌ريزي كاربري زمين در راستاي بهينه‌سازي و استفاده از توانايي‌ها و تاب‌آور كردن شهر در برابر مخاطرات طبيعي است. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف كاربردي و به لحاظ روش ماهيتي توصيفي تحليلي است. گردآوري داده‌ها با مطالعات اسنادي كتابخانه‌اي و برداشت‌هاي ميداني از طريق ابزارهايي همانند مشاهده و تكميل پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه آماري پژوهش، شهروندان ساكن در شهر رودبار بوده كه تعداد نمونه‌ها با استفاده از فرمول كوكران 384 نفر محاسبه‌شده است. پايايي پرسشنامه نيز با آزمون آلفاي كرونباخ 0.915 محاسبه شد. از رگرسيون چندگانه كه يك پيش‌شرط لازم براي موردبررسي قرار دادن رابطه معناداري است استفاده شد. متغير سياست كالبدي كاربري زمين به ميزان 68 درصد توانايي برآورد ارتقاء شاخص نهادي، 61 درصد اقتصادي، 57 درصد كالبدي و 55 درصد بعد اجتماعي تاب‌آوري شهري را دارد. و همچنين ضريب بتاي متغيرها نيز از بيشترين به كمترين بدين شرح است؛ 0.826 نهادي، 0.761 كالبدي و 0.742 اجتماعي. اين ضرايب مثبت بيان‌گر آن است كه اگر يك انحراف معيار از متغير سياست كالبدي كاربري زمين در شهرستان رودبار افزايش يابد به اين ميزان كه اگر سياست كالبدي حفظ تناسب ميان توسعه عمودي و افقي اجرا شود به همان ميزان نيز تنوع مسكن به لحاظ تاب‌آوري در شهر افزايش مي‌يابد. با مقايسه برخي از شاخص‌هاي تاب‌آوري شهري با ابعاد سياست‌هاي كاربري زمين مشخص شد كه اگر سياست‌هاي كاربري زمين در شهر رودبار طبق برنامه‌ها و طرح‌هاي تهيه‌شده اجرا شود شاخص‌هاي تاب‌آوري شهري رودبار نيز قابل ارتقاء است.