ارزيابي زيست‌پذيري شهري در شهرهاي نفتي ايران مطالعه موردي: بندر ماهشهر

شهر نفتي ماهشهر همچون ساير همتايان خود با نابرابري فضايي در برخورداري از امكانات، خدمات و كيفيت مطلوب شهري مواجه است. در حقيقت نقش نفتي و صنعتي اين شهر بر اكولوژي اجتماعي دوگانه شهري، ساختاريابي، سلسله‌مراتب شغلي-طبقاتي، و طراحي و توسعه فيزيكي شهري مؤثر بوده است. در اين راستا، ارزيابي شاخص هاي زيست‌پذيري در سطح محلات بندر ماهشهر به‌عنوان يكي از مهم‌ترين بندرها نفتي ايران، مي‌تواند بيانگر تأثيرگذاري نقش و كاركرد شهر در ايجاد فضاهاي نابرابر بوده و راهبردهايي جهت افزايش شاخص هاي زيست پذيري و كيفيت زندگي شهروندان را به‌ همراه داشته باشد. هدف اين مطالعه ارزيابي زيست‌پذيري شهري در 32 محله مسكوني بندر ماهشهر است. در گام بعد، تحليل اثرات شاخص‌هاي زيست پذيري در تعيين ميزان كيفيت زندگي شهري موردنظر است. براي اين منظور از ابزار پرسشنامه به همراه اطلاعات جمعيتي سازمان آمار استفاده‌شده است. اين پژوهش با روش توصيفيتحليلي انجام‌شده است. براي سنجش تفاوت حق به شهر در محله ها و سطح بندي محلات، نواحي، و مناطق از آزمون هاي آناليز واريانس، تحليل رگرسيون و تحليل ‌مكاني استفاده‌شده است. يافته ها نشان داده است كه محله هاي موردمطالعه با نابرابري فضايي دوگانه‌اي در‌ رضايت شهروندان در ابعاد مختلف زيست پذيري و متعاق باكيفيت زندگي مواجه بوده است. مطابق نتايج آناليز واريانس ميانگين زيست پذيري در محلات شهر ماهشهر در سطح معناداري 0.95 درصد يكسان نبوده و محلات مختلف از ميزان متفاوت زيست‌پذيري برخوردارند. مناطق زيست پذيرتر عمدتاً بر ماهشهر جديد و محلات كمتر زيست پذير بر ماهشهر قديم و حومه هاي مهاجرپذير كارگري منطبق اند. همچنين مطابق نتايج تحليل رگرسيون زيست پذيري و ابعاد دوازده گانه ي در سطح معناداري 95 درصد بر كيفيت زندگي در شهر ماهشهر مؤثر است. به‌نحوي‌كه طي سه‌گام، ابعاد زيست پذيري (زيرساخت هاي اوقات فراغت و تفريحي، اشتغال و اقتصاد، امنيت، امكانات و خدمات، محيط‌زيست+ويژگي هاي مسكن، امكانات حمل‌ونقل، سلامت و بهداشت+ويژگي‌هاي خانوار، حكمروايي و ويژگي هاي مدني، تأسيسات و تجهيزات) قادر به پيش بيني كارايي كيفيت زندگي شهروندان بوده اند.