عنوان مقاله :
پيشبيني اثر تغيير اقليم برشاخصهاي خشكسالي (SPI) و (SDI) در حوزه آبخيز ملاير با استفاده از سري زمانيARIMA
پديد آورندگان :
فلاح ذوله ، سميرا دانشگاه ملاير , ايلدرمي ، عليرضا دانشگاه ملاير - دانشكده منابع طبيعي و محيط زيست , نوري ، حميد دانشگاه ملاير - دانشكده منابع طبيعي و محيط زيست
كليدواژه :
ARIMA , شاخص بارش استاندارد (SPI) , شاخص خشكسالي جريان رودخانهاي (SDI)
چكيده فارسي :
در سالهاي اخير بررسي اثر تغيير اقليم و پيشبيني خشكساليها در برنامهريزي و مديريت منابع آب بسيار مورد توجه قرارگرفته است. در تحقيق حاضر ابتدا تغييرات احتمالي اقليم روي دما و بارش حوزه آبخيز ملاير در دوره آماري 1992-2014 بررسي و پيشبينيهاي ماهانه، فصلي و سالانه براي دوره آماري (2021-2030) تحت سه سناريوي A2، B1 و A1Bبا استفاده از مدل گردش عمومي HadCM3 انجام و براي ريزمقياس نمايي از مدل LARS WG و از سري زماني ARIMA ضربي و معيارهاي AIC و SBC و آزمون پرتمانتو در پيشبيني بارش و از شاخصهاي SPI،SDI براي پيشبيني خشكسالي براي دوره (1397-1418) ايستگاههاي هيدرومتري مرويل، پيهان و وسج استفاده شده است. نتايج حاصله حاكي از افزايش بارش و دما در هر سه مقياس ماهانه، فصلي و سالانه در دوره آينده بوده و نشان ميدهد كه بزرگترين خشكسالي هواشناسي براي دوره پايه در سال 79-1378 به ميزان 1.96 رخ داده و در سال 1814-17 به ميزان 2.4رخ ميدهد. بررسيها نشان داد كه شدت وقوع خشكساليهاي متوسط و شديد در دوره آماري آينده در ايستگاههاي مرويل، پيهان و وسج افزايش مييابد و سبب كاهش دبي و خشكسالي هيدرولوژيكي ميشود. نتايج حاصله بيانگر اين است كه بهعلت متغير بودن ميزان بارش و ميانگين دماي هوا روند تغييرات خشكساليها در ماههاي مختلف يكسان نبوده و طول دوره، شدت و فراواني خشكسالي در ماهها و سالهاي مختلف متفاوت ميباشد. بررسي مقادير همبستگي (r) و ميانگين مربعات خطا (MSE) بين مقادير مشاهداتي و محاسباتي دبي و بارش در ايستگاههاي مورد مطالعه بيانگر توانمندي بالاي مدل ARIMA در شبيهسازي دبي ماهانه ميباشد و ميتوان از آن در ساير حوزه هاي آبخيزكشور استفاده نمود.
عنوان نشريه :
جغرافيا و برنامه ريزي
عنوان نشريه :
جغرافيا و برنامه ريزي