بازشناسي ضرورت‌هاي شرعي ثبت و امكان دسترسي به اطلاعات اهداي گامت و جنين

زمينه و هدف: در دنياي امروز با پيشرفت علم، امكان بارورسازي زوجين نابارور با به كارگيري روش‌هاي مختلف فراهم شده است. برخي از اين روش­ها با دخالت فرد يا افراد ديگري غير از زوجين و از طريق اهداي گامت (اسپرم يا تخمك) و جنين انجام مي­ گيرد. از گذشته در نظام­ هاي حقوقي مختلف اين اهدا به صورت گمنام و محرمانه صورت مي ­گرفته است و ثبت يا گمنامي اطلاعات اين اهدا، مورد مناقشه صاحب­نظران پزشكي و حقوق بوده است. قوانين بسياري از كشورها امروزه به سمت لزوم ثبت اطلاعات و امكان دسترسي به آن گرايش پيدا كرده است، اما مقررات نظام حقوقي ايران در اين زمينه علاوه بر ابهامات و كمبودها، به گمنامي اهدا گرايش دارد. مواد و روش‌ها: اين مقاله با رويكرد تحليلي و با به كارگيري روش اسنادي و با بهره‌مندي از منابع كتابخانه‌اي تدوين شده است. يافته‌ها: اين پژوهش، با بررسي سير تحولات نظام­ هاي حقوقي كشورها در اين زمينه و همچنين بررسي اهم ادله ­ي موافقان و مخالفان ثبت اطلاعات، عقلاً لزوم و ضرورت ثبت اطلاعات و امكان دسترسي به آن را اثبات نموده است. ملاحظات اخلاقي: تمامي مقاله با پايبندي به اصل اخلاقي صداقت و رعايت اصل امانت تدوين شده است. نتيجه‌گيري: اين پژوهش، بر اساس موازين فقه اسلامي، از جمله لزوم حفظ حقوق فطري مبتني بر نسب، ضرورت احتياط در فروج و جلوگيري از اختلاط انساب و نيز لزوم موافقت قطعي با مقصود شارع، بدين نتيجه رسيده است كه شرعاً ثبت اين اطلاعات لازم است تا در مواقع ضروري مخصوصاً حفظ حقوق كودك متولدشده از اين روش‌ها، امكان دستيابي بدان فراهم باشد و بر اين اساس تجديدنظر اساسي در مقررات داخلي اجتناب­ناپذير است.

No English Abstract