چرا از ويال واكسن AstraZeneca به صورت بهتر استفاده نكنيم؟

در جعبه بسته بندي و دستورالعمل كارخانه سازنده واكسن AstraZeneca براي ايمن سازي عليه COVID-19 نوشته شده است كه هر ويال حاوي 5 ميلي ليتر براي 10 نفر است. بر اساس اين سند، وزارت بهداشت در ايران نيز استفاده از يك ويال را براي واكسيناسيون 10 نفر در نظر گرفته است. ولي در مشاهدات ميداني ديده مي شود كه بعد از كشيدن 10 دوز واكسن از هر ويال، هنوز بيش از نيم ميلي ليتر از محلول واكسن باقي مانده است، كه مطابق دستورالعمل بلااستفاده مانده و هدر مي رود. در حالي كه مي توان از آن به عنوان يك دوز اضافي استفاده نمود. ايران با اينكه چهاردهمين رتبه جهان از نظر ابتلا و دومين رتبه مرگ و مير را دارد و يكي از كشورهاي با ابتلا بالا مي باشد، ولي ميزان واكسيناسيون در آن هنوز پايين است، شايسته است كه از واكسن تهيه شده استفاده بهينه به عمل آيد. مشاهدات ميداني همچنين نشان مي دهد كه عوامل اجرايي ايمن سازي اعم از واكسيناتور، مديران، نيروهاي نظارت كننده كه در صف مقدم درك كمبود واكسن هستند، از هدر رفت واكسن با ارزش و گران بها رنج مي برند. توليدكنندگان واكسن به طور معمول مقدار اضافي در يك ويال مي گذارند. علت آن مي تواند پيشگيري از كسري محلول براي مواقعي باشد كه در زمان كشيدن واكسن به جاي 0/5 مثلا 0/6 ميلي ليتر كشيده مي شود. اين مشكل بيشتر در استفاده از سرنگ هاي بزرگ تر رخ مي دهد. تفاوت در فضاي مرده بين سرنگ هاي 1 و 3 ميلي ليتري در واكسيناسيون COVID-19 قبلا در ايالات متحده بحث شده است. نظر به اينكه مي توان از سرنگ هاي نيم ميلي ليتر استفاده كرد و امكان بيشتر كشيدن محلول را از بين برد و همچنين مشكلات تهيه واكسن به علت تحريم هاي غيرانساني، مي توان به جاي 10 دوز، از يك ويال 11 دوز استفاده شود كه از هدر رفتن واكسني كه با هزينه ها و مشكلات زياد تهيه مي شود، پيشگيري نمود. در مركز مورد بازديد ما اغلب از سرنگ نيم ميلي ليتري استفاده مي شود و همه ويال هاي واكسن بعد از استفاده براي 10 نفر هنوز داراي محلول بيش از نيم ميلي ليتر بوده كه حداقل براي ايمن سازي يك نفر اضافي كافي مي باشد. در حالي كه هر روز آسيب هاي ناشي از اپيدمي همه گير در ايران ادامه دارد، اين واكسن با دوز اضافي در ويال 10 دوز AstraZeneca مي تواند جان بيشتري را نجات دهد. ما توصيه مي كنيم از دوز اضافي AstraZeneca براي شخص ديگري استفاده كنيد و ثبت نام افراد را به جاي 10 نفر فعلي به 11 نفر برسانيد. اتلاف دوزهاي واكسن COVID-19 ممكن است واكسيناسيون افراد در كشورهاي در حال توسعه را در مدت زمان كوتاه محدود كند. با استفاده از اين سياست ، تقريبا مي توانيم 10 درصد واكسن بيشتري به جامعه ارايه دهيم. چون بسياري از كشورها هنوز قادر به تامين واكسن COVID-19 كافي براي شروع واكسيناسيون هاي گسترده نيستند. اين روش را مي توان به ساير كشورها و ساير واكسن هاي داراي دوزهاي مختلف از جمله Pfizer و Moderna توصيه كرد. بنابراين توصيه مي شود كه مسيولين اجرايي وزارت بهداشت، بر اساس اين واقعيت، موضوع را مورد بررسي قرار داده و با بازنگري در دستورالعمل ها امكان استفاده بيشتر از منابع محدود واكسن را فراهم نمايند تا امكان ايمن سازي 10% افراد بيشتر فراهم شده و از هدر رفتن منابع پيشگيري شود.