مقايسه اثربخشي «درمان مبتني بر پذيرش و تعهد» و «طرحواره درماني» بر تاب آوري افراد مبتلا به بيماري قلب و عروق: يك مطالعه راهنما

Comparison of the Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy and Schema Therapy on Resilience among Patients with Cardiovascular Disease: A Pilot Study

زمينه و هدف نارسايي‌هاي قلبي عروقي مي‌تواند خصوصيات روان‌شناختي بيماران را تحت تاثير قرار دهد و هر مداخله‌اي كه بتواند وضعيت رواني آنان را تحت تاثير قرار داده و باعث بهبود آنها شود، منجر به مقابله مطلوب‌تر آنها با بيماري خواهد شد. هدف اين پژوهش، مقايسه ميزان اثربخشي درمان مبتني بر پذيرش و تعهد و طرحواره درماني بر تاب‌آوري بيماران قلبي-عروقي بود. روش و مواد روش پژوهش از نوع نيمه آزمايشي با طرح پيش آزمون- پس آزمون در قالب دو گروه آزمايش و يك گروه كنترل نامعادل بود. جامعه آماري شامل تمامي بيماران قلبي-عروقي مراجعه كننده به مركز پزشكي هسته‌اي در سال 1396 در شهر تهران بود كه براي انجام معاينات تشخيصي و اسكن قلب مراجعه نمودند. نمونه پژوهش با تعداد 45 نفر(15 نفر گروه آموزش درمان مبتني بر تعهد و پذيرش، 15 نفر گروه آموزش طرحواره درماني و 15 نفر گروه كنترل) به روش نمونهگيري غيرتصادفي در دسترس، انتخاب و به صورت تصادفي در سه گروه جايگزين شدند. به منظور گردآوري داده‌هاي پژوهش از پرسشنامه تاب‌آوري Connor-Davidson استفاده شد. پس از اجراي پيشآزمون براي هر سه گروه، گروه هاي آزمايش با استفاده از پروتكل درمان مبتني بر تعهد و پذيرش در 12 جلسه و پروتكل طرحواره درماني در 10 جلسه تحت مداخله درماني قرار گرفتند. پس از مداخله، پسآزمون از هر سه گروه به عمل آمد. داده ها با استفاده از ترم افزار آماري و با استفاده ز آزمون هاي توصيفي و تحليل كواريانس چندمتغيري تجزيه و تحليل شد. يافته ها از بين افراد شركت كننده در مطالعه در گروه طرحواره درماني 9 (60%) نفر زن و 6 (40%) نفر مرد، در گروه درمان مبتني بر تعهد و پذيرش 8 (53%) نفرزن و 7 (47%) نفر مرد و در گروه كنترل5 (33%) نفر زن و 10 (67%) نفر مرد بودند. در گروه آزمايش طرحواره درماني، نمره تاب‌آوري در پيش آزمون با ميانگين (انحراف معيار) (20/4) 43/8، به (23/9) 58/5 در پس آزمون افزايش يافت (0/003=P). در گروه آزمايش درمان مبتني بر تعهد و پذيرش، نمره تاب‌آوري با ميانگين (انحراف معيار) (20/3) 43/7 در پيش‌آزمون به (22/8) 84/5 در پس‌آزمون افزايش يافت (0/002=P). در گروه كنترل تغييرات معني داري ديده نشد. نتيجه گيري مطالعه نشان داد كه مداخلات درماني بر افزايش تاب‌آوري بيماران قلبي تاثيرگذار بوده است اما ميزان اثربخشي درمان مبتني بر تعهد و پذيرش در بيماران قلبي بيشتر از آموزش طرحواره درماني بوده است. بنابراين، آموزش اين مداخلات روانشناختي به عنوان يك مداخله موثر در جهت بهبود تاب‌آوري بيماران قلبي موثر و سودمند است.

Background and Objectives: Patients' psychological characteristics can affect how they deal with cardiovascular problems, and any intervention that can improve their mental state will lead to a better response to the disease. The aim of this study was to compare the effectiveness of acceptance and commitment therapy and schema therapy on resilience among patients with cardiovascular diseases. Materials and Methods: This quasi-experimental study was conducted with a pretest-posttest design, including two experimental groups and an unbalanced control group. Participants included 45 patients with cardiovascular diseases who were referred to the Nuclear Medicine Center for diagnostic examinations and cardiac scans in 2017 in Tehran. Participants were selected via convenience sampling method and were randomly assigned to three groups, each including 15 participants: the commitment training group, schema therapy training group, and the control group. Data were collected via Connor-Davidson resilience questionnaire. After performing the pretest for all three groups, the experimental groups underwent therapeutic intervention in 12 sessions using the commitment and acceptance therapy protocol and the schema therapy protocol in 10 sessions. After the intervention, a posttest was performed in all three groups. Data were analyzed using SPSS software version 21 statistical using descriptive tests and multivariate analysis of covariance. Results: Among the participants in the study in the schema therapy group, 9 (60%) were female, and 6 (40%) were male, in the treatment group based on commitment and acceptance, 8 (53%) were female, and 7 (47%) were male. In the control group, 5 (33%) were female, and 10 (67%) were male. In the schema therapy experimental group, the mean (SD) resilience score in the pretest increased from 43.8 (20.4) to 58.5 (23.9) in the posttest (P=0.003). In the experimental group based on commitment and acceptance treatment, the mean (SD) resilience score increased from 43.7 (20.3) in the pretest to 84.5 (22.8) in the posttest (P=0.002). No significant changes were seen in the control group. Conclusion: The study showed that both commitment and acceptance therapy interventions and schema therapy training effectively increased resilience of individuals with cardiovascular problems, but the effectiveness of commitment and acceptance therapy was more significant than schema therapy education.