ارزيابي فعاليت شيميايي و اثر ضدقارچي اسانس‌ پنج انگشت (Vitex agnus-castus) بر پني‌سيليوم ديجيتاتوم و پني‌سيليوم ايتاليكوم عامل كپك‌زدگي ميوه‌ پرتقال

اسانس‌هاي گياهي بطور گسترده‌اي بعنوان نگهدارنده طبيعي جهت كاهش سميت قارچ‌كش‌هاي شيميايي و آلودگي زيست‌محيطي بكار مي‌روند. اين مطالعه با هدف بررسي اثر ضدقارچي اسانس گياه پنج انگشت بر كپك‌هاي پني‌سيليوم ديجيتاتوم و پني‌سيليوم ايتاليكوم عامل كپك‌زدگي ميوه پرتقال انجام گرفت. اسانس گياه پنج انگشت با كمك روش تقطير با آب استخراج گرديد و راندمان استخراج اسانس 0.95 درصد وزني/وزني بود. محتواي فنول و فلاوونوئيد كل اسانس نيز بررسي شد و نتايج نشان داد كه اسانس غني از تركيبات فنولي (mg GAE/g 91.74) و فلاوونوئيدي (mg QE/g 52.32) مي‌باشد. بررسي فعاليت ضد اكسايشي اسانس پنج انگشت نشان داد كه اين تركيب زيست فعال بطور مؤثري قادر به مهار راديكال‌هاي آزاد DPPH ( μg/mL 48.62 IC50 =) و ABTS ( μg/mL 40.50 IC50 =) مي‌باشد. فعاليت ضدقارچي اسانس گياه پنج انگشت در برابر كپك‌هاي پني‌سيليوم ديجيتاتوم و پني‌سيليوم ايتاليكوم مطابق روش‌هاي ديسك ديفيوژن آگار، انتشار چاهك در آگار و حداقل غلظت مهاركنندگي/كشندگي بررسي شد و پني‌سيليوم ديجيتاتوم نسبت به اسانس حساس‌تر بود و غلظت پايين‌تري از اين تركيب زيست فعال قادر به جلوگيري از رشد و يا از بين بردن اين كپك بود. بطور كلي، نتايج اين مطالعه نشان داد كه اسانس گياه پنج انگشت غني از تركيبات زيست فعال با قابليت ضد اكسايشي و ضدقارچ قابل‌توجهي مي‌باشد و مي‌توان اين تركيب را بعنوان نگهدارنده طبيعي جهت افزايش عمر انبارماني محصولات غذايي بكار برد.