اثر كاربرد كودهاي دامي، بيولوژيك و شيميايي بر عملكرد و برخي خصوصيات مورفولوژيكي آلوئه‌ورا (Aloe barbadensis Miller.) در استان بوشهر

آلوئه‌ورا يا صبر زرد (Aloe vera L. Syn: A.barbadensis Miller.) متعلق به تيره لاله (يا آلوئه) و جزو گياهان گوشتي، چندساله، و هميشه سبز مي‌باشد. مديريت حاصلخيزي در مزرعه يكي از استراتژي‌هايي است كه مي‌تواند عملكرد آلوئه‌ورا را افزايش دهد، امّا متأسفانه اطلاعات در مورد مديريت زراعي اين محصول بسيار اندك است. به اين منظور آزمايشي به‌صورت كرت‏هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 92-1391 در مزرعه تحقيقاتي مركز تحقيقات كشاورزي استان بوشهر به اجرا درآمد. عامل اصلي شامل كاربرد و عدم كاربرد كود گوسفندي (20 تن در هكتار) و عامل فرعي شامل كودهاي بيولوژيك و شيميايي در پنج سطح (1 كود شيميايي (80 كيلوگرم در هكتار سوپرفسفات تريپل و 200 كيلوگرم در هكتار اوره)، 2 كود بيولوژيك ميكوريزا (خاك حاوي قارچ‌هايي از گونه موسه‌آ)، 3 كود بيولوژيك نيتراژين شامل باكتري‌هاي Azotobacter spp.، Pseudomonas spp. و Azospirillum spp.، 4 تركيب دو كود بيولوژيك ميكوريزا و نيتراژين و 5 شاهد (بدون مصرف كود) بودند. وزن تر بوته، طول و عرض و ضخامت و تعداد برگ، وزن خشك بوته و عملكرد نهايي اندازه گيري و محاسبه شدند. نتايج نشان داد برهم‌كنش بين كود دامي و كودهاي بيولوژيك و شيميايي بر تمامي صفات اندازه گيري شده معني‌دار بود. كاربرد كود دامي در مقايسه با عدم كاربرد آن باعث بهبود شاخص‏هاي رشد گرديد. تلفيق كود دامي با كود شيميايي بيشترين تأثير را بر رشد آلوئه‌ورا داشت، به‌طوري‌كه اين تيمار داراي بيشترين وزن خشك و تر بوته به‌ترتيب با 78.10 و 3107.18 گرم و همچنين بيشترين عملكرد نهايي با 36.04 تن در هكتار بود.در نهايت، نتايج اين تحقيق نشان داد كه براي توليد عملكرد بالا و با كيفيت آلوئه‌ورا مي‏توان از تلفيق كودهاي دامي و بيولوژيك به‌جاي كودهاي شيميايي سود برد.