بررسي شاخص‌هاي تحمل و حساسيت تاج‌خروس علوفه‌اي (.Amaranthus hypochondriacus L) تحت شرايط كم‌آبي از طريق تجزيه به مؤلفه اصلي

به‌منظور بررسي تأثير سطوح مختلف كم آبياري بر كيفيت و كميت عملكرد گياه تاج‌خروس علوفه‌اي، آزمايشي در سال‌هاي 1397 و 1398 از طريق تجزيه‌وتحليل كرت‌هاي خردشده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در يك مزرعه تحقيقاتي در يزد انجام شد. عامل اصلي اين مطالعه سطوح مختلف آبياري، پس از چهار سطح تخليه مجاز رطوبتي آب قابل‌استفاده با مقادير 50، 60، 70 و 80 درصد و عامل فرعي سه رقم مختلف گياه تاج‌خروس علوفه‌اي شامل سيم، خاركووسكي و لوورا در نظر گرفته شد. پارامترهايي همچون عملكرد، بهره‌وري آب كشاورزي، نسبت وزن برگ به ساقه، قطر ساقه، ارتفاع بوته و درصد پروتئين خام ارزيابي گرديد. نتايج نشان داد كه افزايش فواصل آبياري در مقايسه با تيمار آبياري هنگام 50 درصد تخليه آب زمين كه به ميزان 53.65 تن بر هكتار عملكرد علوفه‌تر داشت، سبب كاهش به ترتيب 22، 45 و 62 درصدي در عملكرد علوفه‌تر و همين‌طور سبب كاهش بهره‌وري آب، قطر ساقه و ارتفاع گياه مي‌گردد، درحالي‌كه باعث افزايش درصد پروتئين خام و تا حدودي نسبت برگ به ساقه مي‌گردد. علاوه بر اين، براي تعيين مهم‌ترين شاخص‌هاي تنش از تجزيه‌وتحليل مؤلفه‌هاي اصلي در سطوح مختلف كم آبياري، ميانگين هارمونيك و ميانگين بهره‌وري به‌عنوان بهترين شاخص‌ها همراه با عملكرد علوفه خشك در شرايط تنش و بدون تنش، براي بررسي تحمل ارقام تاج‌خروس به شرايط كم‌آبي انتخاب شد. با توجه به يافته‌هاي ميانگين‌هاي هارمونيك و بهره‌وري، نتيجه گرفته شد درحالي‌كه رقم لوورا در شرايط بدون تنش و حتي با بروز تنش ملايم عملكرد بهتري داشت، ولي رقم سيم در شرايط تنش كم‌آبي متوسط و شديد، پايداري عملكرد بهتري از خود نشان داد.