شناسايي صفات مؤثر در گزينش لاين‌هاي كينوا (.Chenopodium quinoa Willd) در كشت بهاره تحت تنش شوري

كينوا گياهي است سه كربنه با ارزش غذايي بالا و يك شورزيست اختياري است. به‌منظور گزينش لاين هاي كينوا در كشت بهاره در شرايط شور 13 لاين با دوره رسيدگي متفاوت در 3 خط 5 متري در 18 اسفند 1394 در مزرعه تحقيقات شوري صدوق يزد در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار با آب آبياري با شوري dS/m 14 كشت گرديد. مراحل فنولوژيك يادداشت شد و درنهايت ارتفاع گياه، وزن هزار دانه، زيست‌توده، درصد سديم و پتاسيم برگ و نسبت پتاسيم به سديم اندازه گيري شد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اختلاف بين لاين ه ا ازلحاظ كليه صفات موردبررسي معني دار بود. مقايسه ميانگين نشان داد لاين NSRCQ6 با اختلاف معني داري بيشترين ميزان عملكرد (1422 كيلوگرم در هكتار) را داشت و سپس لاين هاي NSRCQ7، NSRCQ10 و NSRCQ11 قرار گرفتند. رابطه همبستگي بين صفات نشان داد كه عملكرد دانه با وزن هزار دانه و روز تا رسيدگي همبستگي مثبت و معني داري داشت. در تجزيه خوشه‌اي، لاين هاي NSRCQ6 و NSRCQ11 در گروه زودرس بيشترين عملكرد دانه و وزن هزار دانه را داشتند. بررسي اثر دما در دوره پر شدن دانه نشان داد با افزايش هر يك درجه به ميانگين و حداكثر دما عملكرد دانه به ترتيب 118 و 184 كيلوگرم در هكتار و وزن هزار دانه 0.2 و 0.27 گرم كاهش يافت. تجزيه به مؤلفه هاي اصلي نشان داد كه سه مؤلفه اول بيشترين سهم را در واريانس داشتند و در مؤلفه اول، دوم و سوم به‌ترتيب وزن هزار دانه، نسبت پتاسيم به سديم و درصد پتاسيم بيشترين سهم را در جهت مثبت با عملكرد و روز تا رسيدگي، روز تا گلدهي و ارتفاع گياه بيشترين سهم را در جهت منفي با عملكرد داشتند. درنهايت لاين هاي NSRCQ11 و NSRCQ6 براي بررسي در كشت هاي بهاره انتخاب گرديد. در بين صفات موردبررسي وزن هزار دانه، روز تا رسيدگي و درصد عناصر سديم و پتاسيم جهت گزينش لاين ها انتخاب شدند