به‌گزيني تحمل به شوري ژنوتيپ‌هاي نخود كابلي در شرايط مزرعه

تنش شوري يكي از مهم‌ترين تنش‌هاي محيطي است كه تاثير منفي بر كميت و كيفيت توليد محصولات زراعي دارد. بنابراين شناسايي جنبه‌هاي فيزيولوژيك در شرايط تنش براي مديريت كاهش خسارت داراي اهميت زيادي است. در همين راستا مطالعه‌اي به‌صورت كرت‌هاي خردشده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در دانشگاه فردوسي مشهد در سال 97-1396 اجرا شد. هدايت الكتريكي نيم (شاهد) و هشت دسي زيمنس بر متر (كلريد سديم) در كرت‌هاي اصلي و 17 ژنوتيپ نخود كابلي در كرت‌هاي فرعي قرار گرفتند. بيشترين ميزان افزايش در كربوهيدرات‌هاي محلول و پرولين درسه ژنوتيپ MCC65، MCC92 و MCC95 و كمترين ميزان افزايش در ژنوتيپ MCC12 مشاهده‌شد. اعمال تنش شوري افزايش 24، 19 و 19 درصدي را در ميزان پتانسيل اسمزي، مالون‌دي‌آلدئيد و ميزان مهار فعاليت راديكال DPPH نشان داد. محتوي نسبي‌آب برگ و پايداري غشاء به ترتيب كاهش 10 و 13 درصدي را نشان دادند. ميزان كاهش درصد بقاء، تعداد شاخه‌هاي جانبي و ارتفاع بوته به‌ترتيب 6، 22 و 57 درصد بود. عملكرد دانه 72 درصد كاهش يافت. بيشترين ميزان عملكرد دانه مربوط به سه ژنوتيپ MCC65، MCC92 و MCC95 با 0.183، 0.193 و 0.181 كيلوگرم در مترمربع بود و در مقابل ژنوتيپ‌هاي MCC298 و MCC98 بيشترين ميزان كاهش در عملكرد دانه را داشتند. بيشترين و كمترين ميزان سديم به ترتيب مربوط به ژنوتيپ MCC95 با 53/9 و ژنوتيپ MCC65 با 5.8 ميلي‌گرم بر گرم وزن خشك بود. بيشترين ميزان پتاسيم در شرايط بدون تنش و تنش شوري به‌ترتيب متعلق به ژنوتيپ‌هاي MCC65 و MCC95 بود. ژنوتيپ‌هايMCC65 ، MCC95 و MCC92 داراي برتري صفات در شرايط تنش نسبت به ساير ژنوتيپ‌ها بودند. درنهايت مطالعه بيشتر در ارتباط با سه ژنوتيپ برتر در شرايط تنش شوري در جهت شناسايي مكانيسم‌هاي تحمل به تنش و همچنين به‌عنوان زيرساخت در جهت برنامه‌هاي به‌نژادي پيشنهاد مي‌گردد.