اثر مداخلۀ اجتماعي بر ارتقاي محلات حاشيه‌نشين. نمونۀ موردي: محلۀ مهرآباد شهر مشهد

تاكنون ديدگاه غالب در پژوهش هاي مربوط به مداخلات اجتماعي، مبتني به نظريات پاتنام بود كه توليد سرمايه اجتماعي را به جامعۀ مدني قوي مرتبط مي دانست، در حالي كه نظريه روثستاين، توليد سرمايه اجتماعي را از طريق كارآمدي و بي طرفي نهادهاي دولتي و عمومي ممكن مي داند. در واقع، شهرداري زماني مي تواند به روند توانمندسازي محلات فقير كمك كند كه اين كار را به وسيله مردم به انجام برساند؛ به همين منظور، اين پژوهش به شيوه توصيفي و تحليلي در منطقۀ پنج شهرداري مشهد به انجام رسيد. روش مورد استفاده، عمدتا از شيوۀ كيفي و برنامه ريزي مشاركتي بود و براي تأييد فرضيات مورد نظر، شيوه هاي كمي و ميداني نيز مد نظر قرارگرفت. ابزار گردآوري اطلاعات پرسش نامه و مصاحبه هاي عميق بودند و داده هاي مورد نظر به صورت تحليل محتوا و بهره گيري از آماره هاي مختلف، به خصوص t مستقل و به كمك SPSS تجزيه و تحليل شدند. نتايج نشان داد افرادي كه در برنامه هاي بسيج جوامع محلي مشاركت داشتند، ميزان رضايت و تمايل به مشاركت بالاتري را اعلام نموده اند (آماره تي آزمون 861.5 و سطح معناداري 0.000)؛ همچنين بين تمايل به بهره مندي از سرمايه‌هاي خُرد در توسعۀ محلي و آشنايي با روند برنامه ريزي مشاركتي، رابطه وجود داشت (تي 22.3 و سطح معناداري كمتر از 0.001). علاوه برآن، اجراي برنامه ريزي مشاركتي باعث شد كه بي اعتمادي افراد شركت‌كننده به شكل معناداري كاهش يافته و تمايل به سكونت در محله افزايش پيدا نمايد (تي 329.2 و سطح معناداري 0.001)؛ بر اين اساس، مي توان گفت: سرمايه اجتماعي كه ثمرۀ آن مشاركت واقعي است، عمدتا در پي توسعۀ نهادهاي فراگير ممكن خواهد بود.