بررسي نقش بازارهاي منطقه‌اي و بين‌المللي در جذب حمل جاده‌اي كشور

ترانزيت كالا، يكي از پرسودترين خدمات تجاري دنيا به شمار مي‌رود. چنانچه صنعت ترانزيت كشور توسعه يابد مي‌تواند توسعه تجارت، افزايش رقابت‌پذيري، تثبيت قيمت‌ها، توسعه منابع كمياب و محدود، توزيع مناسب و بهينه نيروي كار و همچنين گسترش و توسعه صنعت گردشگري و افزايش درآمد ملي و اشتغال را به همراه داشته باشد. با توجه به اهميت موضوع، در اين پژوهش نقش بازارهاي منطقه‌اي و بين‌المللي در جذب حمل جاده‌اي كشور موردبررسي قرارگرفته است. براي اين منظور ابتدا روند تجارت در بين بلوك‌هاي اقتصادي بررسي‌شده و در ادامه تقاضاي ترانزيت در بخش حمل‌ونقل جاده‌اي كشور با استفاده از مدل جاذبه موردبررسي قرارگرفته است. نتايج بررسي روند تجارت در بين بلوك‌هاي اقتصادي و تجارت بين كشورهاي مختلف نشان مي‌دهد كه پتانسيل ترانزيت اوليه براي عبور از كريدورهاي ايران مي‌تواند وجود داشته باشد. نتايج حاصل از تخمين مدل نشان مي‌دهد كه متغير نرخ تعرفه ازلحاظ آماري معنادار و ضريب آن 0.53 مي‌باشد و بيان مي‌كند كه با افزايش يك درصد در نرخ تعرفه ميزان تقاضاي ترانزيت در بخش حمل‌ونقل جاده‌اي كشور 0.53 كاهش مي‌يابد. همچنين متغير توليد ناخالص داخلي كشورهاي تركيه، عراق، افغانستان، آذربايجان، تركمنستان، امارات ازلحاظ آماري معنادار و ضريب آن 0.36مي‌باشد و بيان مي‌كند كه با افزايش يك درصد در توليد ناخالص داخلي كشورهاي مذكور، ميزان تقاضاي ترانزيت در بخش حمل‌ونقل جاده‌اي كشور 0.36درصد افزايش مي‌يابد. همچنين نتايج متغير فاصله جغرافيايي بيان مي‌كند كه رابطه منفي بين فاصله جغرافيايي كشورهاي موردبررسي و تقاضاي ترانزيت وجود دارد. همچنين در ادامه اثر شوك‌هاي متغيرهاي موردبررسي بر يكديگر بررسي‌شده است.