كليدواژه :
حس عمقي , تكرارپذيري , خطاي بازسازي زاويه , اندام فوقاني , تكنيك عكس برداري مفاصل
چكيده فارسي :
اهداف
حس عمقي، درك آگاهانه از وضعيت اندام در فضا را فراهم مي كند كه باعث آگاهي از وضعيت قرار گيري و ميزان حركت مفاصل، تغييرات تعادلي و فشارمفصلي مي شود. حس عمقي علاوه بر حس حركت و محل قرارگيري مفصل، در كنترل حركت به ويژه در برنامه ريزي حركتي و مكانيسم فيدبك عصبي عضلاني نيز نقش دارد و با توجه به عملكرد مهم حس عمقي حايز اهميت است تا ابزارها و روش هاي مناسب اندازه گيري آن مورد بررسي قرار گيرد. تكنيك ها و ابزارهاي اندازه گيري مختلفي به منظور اندازه گيري اجزاي مختلف حس عمقي به كار گرفته شده اند كه معمولا پرهزينه و غيرباليني هستند. تكنيك عكس برداري از مفاصل كه روشي آسان و كاربردي است و ابتدا توسط استيل من به منظور بررسي حس وضعيت مفصلي زانو با در نظر گرفتن تمامي متغيرهاي اثرگذار بر حس وضعيت مفصلي انجام شد، تكرارپذيري خوبي را نشان داده است. همچنين مطالعات زيادي تكرار پذيري تكنيك عكس برداري را در مفاصل اندام تحتاني قابل اعتماد گزارش كرده اند، اما مطالعات كمتري در ارتباط با قابل اعتماد بودن اين روش در اندام فوقاني وجود دارند. بنابراين هدف از مطالعه حاضر بررسي تكرار پذيري خطاي بازسازي فعال زاويه با استفاده از تكنيك عكس برداري در مفاصل آرنج و شانه چپ افراد سالم است تا به عنوان روش در دسترس و كم هزينه براي اندازه گيري حس وضعيت مفصلي اندام فوقاني در مراكز درماني مورد استفاده قرار گيرد.
روش بررسي
دراين مطالعه متدولوژيك ده فرد سالم (پنج مرد، پنج زن) در بازه سني 18 تا40 سال با روش نمونه گيري در دسترس شركت داشتند . براي اندازه گيري خطاي بازسازي فعال زاويه از تكنيك عكس برداري مفاصل كه از روش هاي با تكرارپذيري بالا براي اندازه گيري حس وضعيت مفصلي اندام تحتاني است، استفاده شد. بدين صورت كه نشانگرهايي بر لندمارك هاي مختلفي از آرنج و شانه چسبانده مي شدند و حين بازسازي زوايا توسط شركت كنندگان، از زاويه موردنظر توسط دوربين ديجيتال كه روي يك پايه قابل تنظيم قرار گرفته بود، عكس گرفته مي شد. سپس عكس ها در نرم افزار اتوكد واردشده و زواياي بازسازي شده با اتصال پاره خط ها از محل نشانگرها به دست آمده و مقدار خطاي مطلق و نسبي كه حاصل اختلاف زاويه اوليه و زاويه ايجاد شده توسط شركت كننده بود، به عنوان معياري براي سنجش دقت اندازه گيري استفاده مي شد. حس وضعيت مفصلي در حركت چرخش خارجي شانه، چرخش داخلي شانه و فلكسيون آرنج مورد بررسي قرار گرفت. به منظور بررسي تكرار پذيري در روز، اندازه گيري ها دو ساعت بعد و براي تكرارپذيري بين روز، دو روز بعد تكرار شد. جهت تحليل آماري تكرار پذيري از روش تكرار پذيري نسبي (ICC) و تكرار پذيري مطلق (SEM) استفاده شد.
يافته ها
نتايج حاصل از آزمون تكرار پذيري نسبي براي اندازه گيري هاي بين روز تمامي حركات شانه و آرنج در خطاي مطلق و نسبي، عالي (92/≥0) گزارش شده است. تكرار پذيري در روز نيز براي آرنج و چرخش داخلي شانه در خطاي مطلق و نسبي عالي (92/≥0) و در چرخش خارجي شانه براي خطاي نسبي عالي (0/94) و براي خطاي مطلق خوب (0/80) گزارش شده است. همچنين تمام اندازه گيري ها داراي تكرار پذيري مطلق نيزبودند.
نتيجه گيري
روش عكس برداري از مفاصل روشي آسان، با هزينه كم و در دسترس است كه مي تواند يك روش قابل اعتماد به منظور ارزيابي حس وضعيت فعال مفصل باشد و به صورت كلي با ارزيابي حس عمقي اندام فوقاني و به صورت باليني، توسط درمانگرها يا در تحقيقات مورد استفاده قرار گيرد.
چكيده لاتين :
Objective: Proprioception is the conscious perception of limb position, motion, balance, and pressure. It has a vital role in movement control, especially motor planning and neuromuscular feedback mechanism. To investigate the proprioceptive function, it is essential to use the best measurement method. Different techniques and approaches have been introduced, which are usually expensive and not applicable for clinical use. One of these methods is the image capture technique which is easy and practical. Stillman introduced this technique to measure the joint position sense of the knee considering all variables affecting it and reported its good reliability. Many studies have used this technique for knee and lower limb joints and reported its good reliability, while few studies have used this technique for the upper limb joints. Therefore, this study investigates the reliability of the image capture technique for measuring the Active Joint Position Sense (AJPS) of the left shoulder and elbow in healthy adults. If it yields a good result, it can be used as an available and cost-effective method by clinicians.
Materials & Methods: In this methodological study, the participants were 10 healthy adults (5 men, 5 women) aged 18-40 years. To assess the AJPS, we used image capture technology which is one of the most reliable methods for the lower limb joint position sense measurement. Markers were attached on elbow and shoulder landmarks, and photos were taken during the reproduction of angles by participants. Then, the photos were entered into AutoCAD software, and the angles were calculated by drawing line segments from landmarks and connecting them. The absolute error and relative error (the difference between the initial and reproduced angles) were used to measure accuracy. The AJPS was assessed for internal and external rotation of the shoulder and elbow flexion. The measurements were repeated two hours later to assess intra-day reliability and two days later to assess inter-day reliability. Interclass Correlation Coefficient (ICC) and Standard Error of Measurement (SEM) were used for statistical analysis.
Results: The ICC of inter-day reliability of the test for all shoulder and elbow movements in relative and absolute errors was reported as excellent (≥0.92). Intra-day reliability was reported excellent (≥0.90) for elbow flexion, and internal rotation of the shoulder in both relative and absolute errors were excellent (0.94). For external rotation of the shoulder, it was excellent in relative error (0.94) and good in absolute error (0.80). All measurements had absolute reliability based on the SEM results.
Conclusion: The image capture technique is a simple, cost-effective, and available method tool for measuring AJPS and proprioception in upper limbs by clinicians and researchers.
