شيوع رفتارهاي نامحترمانه با مادران در بخش زايمان بيمارستان هاي دانشگاه علوم پزشكي تهران و عوامل مرتبط با آن

Prevalence of disrespectful maternity care in hospitals affiliated with TUMS and its associated factors

ﻴﻨﻪ و ﻫﺪف: در ﺳﺎل ﻫﺎي اﺧﻴﺮ، رﻓﺘﺎر ﻧﺎﻣﺤﺘﺮﻣﺎﻧﻪ ﻣﺎدري ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ در ﺟﻬﺎن ﻣﻄـﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ. اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﻴﻮع رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻧﺎﻣﺤﺘﺮﻣﺎﻧﻪ ﺑـﺎ ﻣـﺎدران در ﻟﻴﺒـﺮ و زاﻳﻤـﺎن و ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن ﻃﺮاﺣﻲ و اﺟﺮا ﺷﺪه اﺳﺖ. روش ﺑﺮرﺳﻲ: اﻳﻦ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﻄﻌﻲ در ﺳﺎل 1398 در ﻣﻮرد 357 ﻧﻔﺮ از ﻣﺎدراﻧﻲ ﻛﻪ در ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن ﻫـﺎي داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠـﻮم ﭘﺰﺷـﻜﻲ ﺗﻬـﺮان زاﻳﻤـﺎن ﻃﺒﻴﻌـﻲ داﺷـﺘﻨﺪ ، اﻧﺠـﺎم ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ . اﺑـﺰار ﮔـﺮدآوري اﻃﻼﻋـﺎت ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ اي ﺣﺎوي وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻓﺮدي ﻣﺎدران و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﻴﻮع ﺣﻴﻄﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺳﻮء رﻓﺘﺎر ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ روش ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﻣـﺎدران ﺗﻜﻤﻴـﻞ ﺷـﺪ . ﺗﺤﻠﻴـﻞ داده ﻫـﺎ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از آزﻣـﻮن ﻫـﺎي ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ و آزﻣﻮن ﻛﺎي دو و رﮔﺮﺳﻴﻮن ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ در ﻧﺮم اﻓﺰار SPSS ﻧﺴﺨﻪ 24 اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ. ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ: ﻫﻤﻪ ﻣﺎدران ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪه در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﻧـﻮع ﺳـﻮء رﻓﺘـﺎر را ﺗﺠﺮﺑـﻪ ﻛـﺮده ﺑﻮدﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺑﻴﺶ ﺗﺮﻳﻦ آن در ﺣﻴﻄﻪ »ﻋﺪم اﺟﺎزه ﺑﺮاي ﺗﺤﺮك، ﻣﺎﻳﻌﺎت و داﺷﺘﻦ ﻫﻤﺮاه« )99/7%( و ﻛﻢ ﺗﺮﻳﻦ آن در ﺣﻴﻄﻪ »اﻧﮓ زدن و ﺗﺒﻌﻴﺾ« )4/5%( ﺑﻮد. ﺗﺤﻠﻴﻞ آﻣﺎري راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﺎداري ﺑﻴﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻦ، اﻗﻠﻴـﺖ ﻗـﻮﻣﻴﺘﻲ، زاﻳﻤـﺎن ﺑﺎر اول، وﺿﻌﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺎﻻﺗﺮ، زﻣﺎن زاﻳﻤﺎن )ﺷﺐ، روز( و داﺷﺘﻦ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻴﺶ ﺗﺮي از اﻧﻮاع ﺣﻴﻄﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻮء رﻓﺘﺎر را ﻧﺸﺎن داد. ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي: اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺆﻳﺪ ﺷـﻴﻮع ﻧﺴـﺒﺘﺎً ﺑـﺎﻻي رﻓﺘﺎرﻫـﺎي ﻧﺎﻣﺤﺘﺮﻣﺎﻧـﻪ ﺑـﺎ ﻣـﺎدران در ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن ﻫـﺎ، ﺑﺮاﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺟﺪي و ﺳﺮﻳﻊ ﻣﺴﺆوﻻن را ﻣﻲ ﻃﻠﺒﺪ، ﺗﺎ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﺪاﺧﻼﺗﻲ درﻴﻨﻪ و ﻫﺪف: در ﺳﺎل ﻫﺎي اﺧﻴﺮ، رﻓﺘﺎر ﻧﺎﻣﺤﺘﺮﻣﺎﻧﻪ ﻣﺎدري ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ در ﺟﻬﺎن ﻣﻄـﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ. اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﻴﻮع رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻧﺎﻣﺤﺘﺮﻣﺎﻧﻪ ﺑـﺎ ﻣـﺎدران در ﻟﻴﺒـﺮ و زاﻳﻤـﺎن و ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن ﻃﺮاﺣﻲ و اﺟﺮا ﺷﺪه اﺳﺖ. روش ﺑﺮرﺳﻲ: اﻳﻦ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﻄﻌﻲ در ﺳﺎل 1398 در ﻣﻮرد 357 ﻧﻔﺮ از ﻣﺎدراﻧﻲ ﻛﻪ در ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن ﻫـﺎي داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠـﻮم ﭘﺰﺷـﻜﻲ ﺗﻬـﺮان زاﻳﻤـﺎن ﻃﺒﻴﻌـﻲ داﺷـﺘﻨﺪ ، اﻧﺠـﺎم ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ . اﺑـﺰار ﮔـﺮدآوري اﻃﻼﻋـﺎت ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ اي ﺣﺎوي وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻓﺮدي ﻣﺎدران و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﻴﻮع ﺣﻴﻄﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺳﻮء رﻓﺘﺎر ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ روش ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﻣـﺎدران ﺗﻜﻤﻴـﻞ ﺷـﺪ . ﺗﺤﻠﻴـﻞ داده ﻫـﺎ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از آزﻣـﻮن ﻫـﺎي ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ و آزﻣﻮن ﻛﺎي دو و رﮔﺮﺳﻴﻮن ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ در ﻧﺮم اﻓﺰار SPSS ﻧﺴﺨﻪ 24 اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ. ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ: ﻫﻤﻪ ﻣﺎدران ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪه در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﻧـﻮع ﺳـﻮء رﻓﺘـﺎر را ﺗﺠﺮﺑـﻪ ﻛـﺮده ﺑﻮدﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺑﻴﺶ ﺗﺮﻳﻦ آن در ﺣﻴﻄﻪ »ﻋﺪم اﺟﺎزه ﺑﺮاي ﺗﺤﺮك، ﻣﺎﻳﻌﺎت و داﺷﺘﻦ ﻫﻤﺮاه« )99/7%( و ﻛﻢ ﺗﺮﻳﻦ آن در ﺣﻴﻄﻪ »اﻧﮓ زدن و ﺗﺒﻌﻴﺾ« )4/5%( ﺑﻮد. ﺗﺤﻠﻴﻞ آﻣﺎري راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﺎداري ﺑﻴﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻦ، اﻗﻠﻴـﺖ ﻗـﻮﻣﻴﺘﻲ، زاﻳﻤـﺎن ﺑﺎر اول، وﺿﻌﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺎﻻﺗﺮ، زﻣﺎن زاﻳﻤﺎن )ﺷﺐ، روز( و داﺷﺘﻦ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻴﺶ ﺗﺮي از اﻧﻮاع ﺣﻴﻄﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻮء رﻓﺘﺎر را ﻧﺸﺎن داد. ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي: اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺆﻳﺪ ﺷـﻴﻮع ﻧﺴـﺒﺘﺎً ﺑـﺎﻻي رﻓﺘﺎرﻫـﺎي ﻧﺎﻣﺤﺘﺮﻣﺎﻧـﻪ ﺑـﺎ ﻣـﺎدران در ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن ﻫـﺎ، ﺑﺮاﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺟﺪي و ﺳﺮﻳﻊ ﻣﺴﺆوﻻن را ﻣﻲ ﻃﻠﺒﺪ، ﺗﺎ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﺪاﺧﻼﺗﻲ درﻴﻨﻪ و ﻫﺪف: در ﺳﺎل ﻫﺎي اﺧﻴﺮ، رﻓﺘﺎر ﻧﺎﻣﺤﺘﺮﻣﺎﻧﻪ ﻣﺎدري ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ در ﺟﻬﺎن ﻣﻄـﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ. اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﻴﻮع رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻧﺎﻣﺤﺘﺮﻣﺎﻧﻪ ﺑـﺎ ﻣـﺎدران در ﻟﻴﺒـﺮ و زاﻳﻤـﺎن و ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن ﻃﺮاﺣﻲ و اﺟﺮا ﺷﺪه اﺳﺖ. روش ﺑﺮرﺳﻲ: اﻳﻦ ﻳﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﻄﻌﻲ در ﺳﺎل 1398 در ﻣﻮرد 357 ﻧﻔﺮ از ﻣﺎدراﻧﻲ ﻛﻪ در ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن ﻫـﺎي داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠـﻮم ﭘﺰﺷـﻜﻲ ﺗﻬـﺮان زاﻳﻤـﺎن ﻃﺒﻴﻌـﻲ داﺷـﺘﻨﺪ ، اﻧﺠـﺎم ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ . اﺑـﺰار ﮔـﺮدآوري اﻃﻼﻋـﺎت ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ اي ﺣﺎوي وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻓﺮدي ﻣﺎدران و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺷﻴﻮع ﺣﻴﻄﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺳﻮء رﻓﺘﺎر ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ روش ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﻣـﺎدران ﺗﻜﻤﻴـﻞ ﺷـﺪ . ﺗﺤﻠﻴـﻞ داده ﻫـﺎ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از آزﻣـﻮن ﻫـﺎي ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ و آزﻣﻮن ﻛﺎي دو و رﮔﺮﺳﻴﻮن ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ در ﻧﺮم اﻓﺰار SPSS ﻧﺴﺨﻪ 24 اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ. ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ: ﻫﻤﻪ ﻣﺎدران ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪه در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﻧـﻮع ﺳـﻮء رﻓﺘـﺎر را ﺗﺠﺮﺑـﻪ ﻛـﺮده ﺑﻮدﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺑﻴﺶ ﺗﺮﻳﻦ آن در ﺣﻴﻄﻪ »ﻋﺪم اﺟﺎزه ﺑﺮاي ﺗﺤﺮك، ﻣﺎﻳﻌﺎت و داﺷﺘﻦ ﻫﻤﺮاه« )99/7%( و ﻛﻢ ﺗﺮﻳﻦ آن در ﺣﻴﻄﻪ »اﻧﮓ زدن و ﺗﺒﻌﻴﺾ« )4/5%( ﺑﻮد. ﺗﺤﻠﻴﻞ آﻣﺎري راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻨﺎداري ﺑﻴﻦ اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻦ، اﻗﻠﻴـﺖ ﻗـﻮﻣﻴﺘﻲ، زاﻳﻤـﺎن ﺑﺎر اول، وﺿﻌﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺎﻻﺗﺮ، زﻣﺎن زاﻳﻤﺎن )ﺷﺐ، روز( و داﺷﺘﻦ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻴﺶ ﺗﺮي از اﻧﻮاع ﺣﻴﻄﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻮء رﻓﺘﺎر را ﻧﺸﺎن داد. ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي: اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺆﻳﺪ ﺷـﻴﻮع ﻧﺴـﺒﺘﺎً ﺑـﺎﻻي رﻓﺘﺎرﻫـﺎي ﻧﺎﻣﺤﺘﺮﻣﺎﻧـﻪ ﺑـﺎ ﻣـﺎدران در ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن ﻫـﺎ، ﺑﺮاﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺟﺪي و ﺳﺮﻳﻊ ﻣﺴﺆوﻻن را ﻣﻲ ﻃﻠﺒﺪ، ﺗﺎ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﺪاﺧﻼﺗﻲ درجهت رفع يا كاهش اين نوع رفتارها اقدام كنند.

Background & Aim: In recent years, women's experience of disrespect and misconduct during childbirth has been raised as a significant problem around the world. This study aimed to determine the prevalence of disrespectful maternity care and its associated factors. Methods & Materials: This is a cross-sectional study conducted in 2019 on 357 mothers who gave birth at hospitals affiliated to TUMS. The data collection tool included socio-demographic characteristics form, and the disrespectful maternity care questionnaire, measuring various domains of abuse. The questionnaire was completed by interviewing mothers. Data was analyzed using descriptive tests, Chi-square test and multivariate logistic regression through the SPSS software version 24. Results: All participants reported at least one form of disrespect, of which “not allowing for mobility, fluid and companion” was the most prevalent (99.7%) and “stigma and discrimination” was the least prevalent (4.5%). Statistical analysis showed a significant relationship between older age, ethnic minority, primiparity, higher socioeconomic status, delivery time (night, day) and a history of illness with more experience of different forms of disrespect. Conclusion: This study confirmed a relatively high prevalence of disrespectful maternity care in hospitals based on international standards, which requires serious and prompt attention of top-level managers to take action to eliminate or limit this type of behavior