تأثير پيش تيمار اسيد استيك بر برخي پارامترهاي فيزيولوژيكي و مولكولي گياه بادرنجبويه (Melissa Officinalis L.) تحت تنش شوري

مقاومت به تنش شوري، يكي از دغدغه هاي اساسي در مناطق خشك و نيمه خشك است. در اين پژوهش تأثير پيش‌تيمار اسيد استيك در تنش شوري بر پارامترهايي مانند محتوي نسبي آب، نشت يوني، ميزان پرولين، مالون‌دي‌آلدئيد، تركيبات فنلي، پروتئين كل، رنگيزه هاي فتوسنتزي، فعاليت آنزيم فنيل آلانين آمونيالياز و بيان ژن آنزيم هاي مهم در بيوسنتز اسيد رزمارينيك (فنيل‌آلانين‌ آمونيالياز و اسيد رزمارينيك سينتاز) در كشت هيدروپونيك گياه بادرنجبويه بررسي شد. به اين منظور گياهان بادرنجبويه رشد يافته در محلول هوگلند، در معرض پيش تيمار اسيد استيك با غلظت 10 ميكرومولار قرار گرفتند. پس از حذف اسيد استيك تيمار شوري با استفاده از كلريد سديم با غلظت 35 ميلي مولار به مدت 11 روز اعمال شد. نتايج نشان داد كه پيش‌تيمار اسيد استيك، موجب كاهش درصد نشت يوني و ميزان مالون دي آلدئيد و افزايش ميزان پرولين و فنل كل در تنش شوري شده است. هم چنين ميزان رنگيزه هاي فتوسنتزي با پيش تيمار اسيد استيك نسبت به گياهان كنترل كاهش كمتري نشان داد. افزايش فعاليت و بيان ژن آنزيم فنيل‌آلانين‌ آمونيالياز در تنش شوري مشاهده شد. بيان نسبي ژن اسيد رزمارينيك سينتاز و به همراه آن ميزان اسيد رزمارينيك در تنش شوري افزايش يافت. هم چنين ميزان اسيد رزمارينيك در گياهچه‌هاي بادرنجبويه ارتباط مثبت و معني داري با فعاليت و بيان ژن هاي كليدي در سنتز اسيد رزمارينيك داشت. با توجه به نتايج به دست آمده، استفاده از پيش‌تيمار اسيد استيك، با به راه انداختن مكانيسم هاي حمايتي مانند كاهش پراكسيداسيون ليپيدهاي غشايي، افزايش ميزان پرولين، تركيبات فنلي و رنگيزه هاي فتوسنتزي، در تعديل تنش شوري نقش بسزايي داشته است.