بررسي تاثير كاربرد گلايسين بتائين و اسيد جيبرليك بر خصوصيات آنتي‌اكسيداني و بيوشيميايي لوبيا چشم بلبلي تحت شرايط تنش خشكي

خشكي خطر جدي براي توليد محصولات زراعي ازجمله لوبيا است كه به تنش خشكي حساس مي‌باشد. بنابراين استفاده از روش‌هاي مديريتي براي كاهش اثرات خشكي اهميـت فراواني دارد. به منظور بررسي اثر محلول‌پاشي گلايسين بتائين و اسيد جيبرليك بر خصوصيات كمي و كيفي تحت شرايط تنش خشكي، آزمايشي به صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار طي سال زراعي 1397اجراء گرديد. فاكتورهاي آزمايشي شامل رژيم‌هاي آبياري در سه سطح (50 ، 70 و 90 ميليمتر تبخير از تشت تبخير كلاس A) در كرت‌هاي اصلي و سه مقدار گلايسين بتائين (عدم محلول‌پاشي، 50 و 100 ميلي مولار در ليتر) و سه مقدار اسيد جيبرليك (عدم محلول‌پاشي، 60 و 120 پي‌پي‌ام) به‌صورت فاكتوريل در كرت‌هاي فرعي بودند. صفات اندازه‌گيري شده در اين آزمايش شامل پرولين، مالون‌دي‌آلدهيد، كاتالاز، سوپر اكسيد ديسموتاز، گاياكول پراكسيداز، آسكوربات پراكسيداز، گلايسين بتائين، جيبرليك اسيد، محتواي پروتئين و عملكرد پروتئين بودند. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثرات رژيم آبياري، گلايسين بتائين و اسيد جيبرليك بر كليه صفات مورد بررسي معني‌دار بود. نتايج مقايسه ميانگين نشان داد كه با افزايش تنش خشكي ميزان جيبرليك اسيد، محتواي پروتئين و عملكرد پروتئين كاهش يافتند در حالي كه ميزان پرولين، مالون‌دي‌آلدهيد، كاتالاز، سوپر اكسيد ديسموتاز، گاياكول پراكسيداز، آسكوربات پراكسيداز و گلايسين بتائين به طور معني‌داري افزايش يافت. كاربرد گلايسين بتائين و اسيد جيبرليك در تمامي سطوح تنش خشكي موجب كاهش مالون‌دي‌آلدهيد، كاتالاز، سوپر اكسيد ديسموتاز، گاياكول پراكسيداز، آسكوربات پراكسيداز و افزايش ميزان پرولين، گلايسين بتائين، جيبرليك اسيد، محتواي پروتئين و عملكرد پروتئين گرديد. در مجموع نتايج اين مطالعه نشان داد كه كاربرد خارجي گلايسين و اسيد جيبرليك با كاهش اثرات سو تنش موجب بهبود رشد لوبيا چشم بلبلي گرديد. بنابراين كاربرد خارجي گلايسين بتائين و اسيد جيبرليك مي‌تواند به عنوان روشي مفيد در جهت بهبود تحمل به تنش خشكي لوبيا چشم بلبلي بكار گرفته شود. همچنين نتايج نشان داد كه غلظت هاي 100 ميلي‌مولار گلايسين‌بتائين و 120 پي‌پي‌ام اسيد جيبرليك نسبت بـه ساير سطوح از كارآيي بهتري برخوردار بود و باعث تحمل بيشتر لوبيا چشم بلبلي در برابر تنش خشكي مي‌شود.