مطالعه برخي از صفات بيوشيميايي گياه دارويي ريحان (Ocimum basilicum L.) تحت كاربرد فيتوهورمون‌ها و شبه فيتوهورمون‌هاي رشد

اخيراً دود حاصل از سوختن گياهان به جهت داشتن تركيبات بيومحرك بر فرآيندهاي زيستي و بيوشيميايي در گروه فيتوهورمون‌هاي رشد قرار داده مي‌شود. به منظور بررسي اثر شبه فيتوهورموني دود به دست آمده از گياه شقايق روي برخي از خصوصيات بيوشيميايي گياه دارويي ريحان، آزمايشي با اندازه‌گيري‌هاي مكرر در طي سال 1396 در گلخانه تحقيقاتي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه رازي اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل هشت سطح محلول‌پاشي برگي (شاهد، دودآب با غلظت‌هاي 1:5000، 1:1000، 1:500 و 1:100 (v/v) و فيتوهورمون‌هاي سايتوكينين، جيبرليك اسيد و اكسين هر يك با غلظت 50 ميكرومولار) با سه تكرار و در دو چين برداشت گياه بود. نتايج نشان داد كه كاربرد تيمارهاي دودآب 1:100 و 1:500 (v/v) بدون اختلاف معني‌دار با سيتوكينين، موجب بهبود وضعيت تبادلات گازي و افزايش محتواي كلروفيل شد. تمامي شاخص‌هاي فلورسانس كلروفيل نيز تحت كاربرد فيتوهورمون‌ها و دودآب افزايش قابل‌ملاحظه‌اي داشتند. سطوح مختلف محلول‌پاشي (به ويژه دودآب 1:500 و 1:100 (v/v)) موجب كاهش نشت الكتروليت‌ها از غشاي سلولي و محتواي كربوهيدرات‌هاي محلول شد. بيشترين محتواي فنول كل و آنتوسيانين‌ها نيز به ترتيب تحت دودآب 1:100 و 1:500 (v/v) حاصل شد. دودآب 1:100 (v/v) بدون اختلاف معني‌دار با فيتوهورمون‌هاي اكسين و جيبرليك اسيد موجب افزايش معني‌دار سرعت فعاليت آنزيم پراكسيداز شد. به‌طور‌كلي مي‌توان نتيجه گرفت كه عصاره‌هاي آبي دود به خصوص در غلظت 1:100 (v/v) بدون اختلاف معني‌دار با فيتوهورمون‌هاي سنتزي توانايي تقليل محدوديت‌هاي بيوشيميايي گياه ريحان را داشته و مي‌تواند وضعيت رشد آن را بهبود بخشد.