واكنش دو رقم كنجد (يكتا و ناز تك شاخه) به گونه‌هاي مختلف قارچ ميكوريزا

يك آزمايش گلداني به منظور ارزيابي تأثير تلقيح گياهان با گونه‌هاي مختلف قارچ ميكوريزا (Funneliformis mosseae, Rhizophagus irregularis, Claroideoglomus. claroideum, Cl. etanicatum, Glomus versiform, G. fasciculatum, G. caledonium وG. geosporum ) بر صفات مرتبط با رشد دو رقم كنجد (يكتا و ناز تك شاخه) در فضاي باز مجاور گلخانه‌هاي علميپژوهشي دانشكده كشاورزي دانشگاه صنعتي اصفهان بصورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار اجرا گرديد. در اين آزمايش برهمكنش ميكوريزا و رقم بر ميزان آغشتگي ميكوريزايي، غلظت فسفر، پتاسيم، آهن، روي، كلروفيل، كارتنوئيد، كربوهيدرات‌هاي محلول و وزن خشك اندام هوايي معني‌دار بود. بيشترين ميزان آغشتگي ميكوريزايي براي هر دو رقم در تلقيح با گونه قارچ Cl. claroideum بدست آمد. در اثر تلقيح گياهان غلظت فسفر، پتاسيم، آهن و روي در غالب موارد افزايش يافت. بيشترين ميزان افزايش غلظت فسفر (72%)، آهن (126%) و روي (%54) به ترتيب به گياهان تلقيح شده رقم يكتا با گونه‌هاي قارچG.fasciculatum ، Cl.claroideum و G.geosporum ولي بيشترين ميزان افزايش غلظت پتاسيم (38%) به گياهان تلقيح شده رقم ناز تك شاخه با گونه‌هاي قارچG.fasciculatum ، Cl.etanicatum و F. mosseaeبدون تفاوت معني‌دار با يكديگر تعلق داشت. تلقيح گياهان با ميكوريزا بسته به نوع رقم و گونه قارچ موجب افزايش و يا كاهش محتواي كلروفيل، كارتنوئيد، قندهاي محلول و وزن خشك اندام هوايي گرديد. وزن خشك اندام هوايي در رقم يكتا تلقيح شده با گونه هايR. irregularis وF. mosseae به ترتيب 20 و 23 درصد و در رقم ناز تك شاخه تلقيح شده با گونه‌هايG. fasciculatum و Cl. clarodium به ترتيب 17 و 41 درصد افزايش نشان داد و بر اين اساس، اين چهار گونه مؤثرترين گونه‌هاي قارچ ميكوريزا در همزيستي با ارقام كنجد شناخته شدند.