تاثير بافر شيميايي و باكتري مگاسفرا السدني- مخمر بر هيستومورفومتري و هيستوپاتولوژي شكمبه و كبد بره هاي پرواري عربي تغذيه شده با جيره هاي پركنسانتره

Effect of chemical buffer and Megasphaera elsdenii-yeast on histomorphometry and histopathology of rumen and liver of Arabian fattening lambs fed with concentrated diets

تاثير افزودنيهاي تنظيم كنندهي pH شكمبه بر هيستومورفومتري و هيستوپاتولوژي بافت هاي شكمبه-نگاري و كبد با استفاده از بيست و چهار راس بره نر عربي سه تا چهار ماهه با وزن 3/15± 23/9كيلوگرم در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تيمار و هشت تكرار در يك دوره آزمايشي 77 روزه بررسي شد. تيمارهاي آزمايشي شامل جيرهي شاهد؛ جيره شاهد + بافر بيكربنات سديم؛ جيره شاهد + باكتري مگاسفرا السدني و مخمر ساكارومايسس سرويسيه (باكتري-مخمر) بودند. در پايان آزمايش بره ها كشتار شدند و از كبد و دستگاه گوارش آنها نمونه گيري شد. ضخامت كل ديواره شكمبه-نگاري در بره هاي دريافت كنندهي بافر بيشتر از گروه شاهد بود (0/05>P). ضخامت بافت پوششي شكمبه-نگاري در بره هاي دريافت كنندهي بافر و باكتري-مخمر كمتر از گروه شاهد بود (0/05>P). ضخامت پرز شكمبه-نگاري در بره هاي شاهد از ساير تيمارها بيشتر بود (0/05>P). ضخامت لايه عضلاني نگاري در بره هايي كه بافر دريافت كردند از ساير گروه ها بيشتر بود (0/05>P). هپاتيت پري پورتال بطور خفيف در كبد بره هايي كه باكتري-مخمر دريافت كردند، ديده شد. بر اساس نتايج اين آزمايش، مصرف عوامل تنظيم كنندهي pH، به ويژه باكتري-مخمر، در بره هاي تغذيه شده با مقادير زياد مواد متراكم از نظر هيستوپاتولوژي، آسيبهاي بافتي در شكمبه-نگاري و كبد را كاهش و ساختار بافتي شكمبه-نگاري را بهبود مي بخشد.

The aim of this study was to investigate the effect of ruminal pH-adjusting additives on histomorphometry and histopathology of rumen - reticulum and liver tissues. Twenty-four Arabi male lambs with three to four months old and initial body weight of 23.9±3.15 kg were used in a completely randomized design with three treatments and eight replicates in a period of 77 days. The experimental treatments consisted of a control diet, control diet + sodium bicarbonate buffer (buffer), and control diet + Megasphaera elsdenii and Saccharomyces cerevisiae (bacterial- yeast). At the end of the experiment, lambs were slaughtered and samples were taken from the liver and gastrointestinal tract for tissue studies. Rumen-reticulum wall thickness in the buffer receiving lambs was greater than that of control group (p < 0.05). The thickness of the rumen-reticulum epithelium in the buffer and bacterial-yeast receiving lambs was less than the control group (p < 0.05). Rumen-reticulum papillae thickness was higher in control than other treatments (p < 0.05). The thickness of reticulum tunica muscularis in the buffer treatment was higher than other treatments (p < 0.05). Periportal hepatitis was seen mildly in the liver of bacterial- yeast receiving lambs. In according to the results of the present experiment, the use of pH regulators, especially bacterial-yeast, in lambs fed with high concentrate levels, in terms of histopathology, reduce tissue damages in the rumen- reticulum and liver and improve tissue structure of rumen-reticulum.