مطالعه اثرات بافتي نانو ذرات زيستي اكسيد روي تهيه شده با عصاره اتانولي ميوه قره قاط Vaccinium arctostaphylos بركبد و پانكراس موش‌هاي صحرايي ديابتي

Histopathological effects of zinc oxide nanoparticles prepared by Vaccinium arctostaphylos ethanolic fruit extract on liver and pancreas of diabetic rats

زمينه و هدف: گسترش نانوتكنولوژي در زمينه‌هاي مختلف از جمله پزشكي نياز به بررسي عوارض جانبي اين مواد در محيط زنده را ايجاد مي‌كند؛ لذا در اين پژوهش با توليد نانو داروي زيستي ضمن بررسي اثر ضد ديابتي آن، اثرات سميتي احتمالي بر بافت كبد و پانكراس نيز مطالعه شد. مواد و روش­ ها: در اين مطالعه تجربي پس از تهيه نانو ذرات زيستي و غير زيستي اكسيد روي و مشخصه يابي آن‌ها با ميكروسكوپ الكتروني نگاره، گدازه و طيف سنجي پراش پرتو ايكس، تعداد 30 سر موش صحرايي در 6 گروه 5 تايي بررسي شدند. گروه ها شامل 1- كنترل سالم 2- كنترل ديابتي 3- ديابتي- انسولين (U/kg10)4- ديابتي- قره قاط (mg/kg150) 5- ديابتي- اكسيد روي (mg/kg 8) 6- ديابتي-عصاره و اكسيدروي (mg/kg 8) بودند. القاي ديابت با آلوكسان مونوهيدرات با تزريق زيرصفاقي (mg/kg 170) انجام شد. موش ها 16 روز به صورت زير صفاقي تحت تيمار قرار گرفته و ضمن بررسي ميزان قند خون، در پايان دوره بافت هاي كبد و پانكراس با رنگ آميزي هماتوكسيلين-ائوزين مورد مطالعه قرار گرفت. يافته هاي حاصل با روش آماري آنوا دو طرفه و آزمون تعقيبي توكي در محيط SPSS آناليز شد. يافته‌ها: آناليز نانو ذرات بيانگر اتصال گروه‌هاي آلي بر سطح نانو ذرات آن ها بوده است. بررسي نمونه هاي سرم تهيه شده حاكي از كاهش معني دار قند خون در گروه هاي تيمار شده با نانو داروها نسبت به گروه كنترل ديابتي است (0/05 >p). بررسي بافتي كبد و پانكراس ضايعات بافتي نشان نداد. نتيجه‌گيري: پژوهش حاضر نشان داد كه نانو ذرات زيستي، عليرغم اثرات معني‌دار در كاهش قند خون موش‌هاي ديابتي در غلظت‌هاي استفاده شده، اثرات سميتي در بافت هاي كبد و پانكراس ايجاد نكردند.

Background and Aim: The vast applications of nanotechnology in various fields including medicine, brings about the necessity to investigate the in vivo side effects of these materials. On this basis, we investigated the potential anti-diabetic activity of nanoparticles (NPs) along with toxicological effects on liver and pancreas tissue. Materials and Methods: In this excremental research after preparation of ZnO nanoparticles and their characterization with SEM, EDX and TEM, 30 rats were studied in 6 groups of 5 each. The groups included 1- Healthy control 2- Diabetic control 3- Diabetic - Insulin (10 U/kg) 4- Diabetic - Cranberry (150 mg/kg) 5- Diabetic-ZnO (8 mg/kg) 6- Diabetic-ZnO + extract (8 mg/kg). Diabetes was induced with alloxan monohydrate via intraperitoneal injection (170 mg / kg). Rats were treated intraperitoneal for 16 days and every four days examined for blood glucose levels, at the end of the treatment period, the liver and pancreatic tissues were analyzed by hematoxylin-eosin staining. Data were analyzed using two-way ANOVA and Tukey post hoc tests in SPSS. Results: The analysis of nanoparticles revealed the capping of organic constituents on the surface of the biological nanoparticles. The assessment of serum samples displayed a significant decrease in blood glucose levels in the group that was treated by NPs prepared by extract when compared to that of the diabetic control group (p≤0/05). Histopathological analysis did not show any damages to the studied organs. Conclusion: The results obtained in the present study revealed that the bio-synthesized nanoparticles not only significantly decreased the blood glucose level of diabetic rats but also had no toxic effects on the liver and pancreas tissues at the concentrations used in this study.