مقايسه اثربخشي درمان مبتني بر پذيرش و تعهد با درمان شناختي-رفتاري در بهبود خستگي بيماران مبتلابه مالتيپل اسكلروزيس

Comparison of the effectiveness of acceptance and commitment therapy and cognitive behavior therapy on fatigue in multiple sclerosis (MS) patients

زمينه و هدف: مالتيپل اسكلروزيس (ام.اس) يك بيماري مزمن، شايع و پيش‌رونده دستگاه عصبي است كه افراد مبتلابه آن در طول زندگي خود از عوارض ناشي از آن رنج‌برده و اختلالات جسمي و عاطفي متعددي را تجربه مي‌كنند. پژوهش حاضر باهدف بررسي مقايسه اثربخشي درمان مبتني بر پذيرش و تعهد با درمان شناختي رفتاري بر خستگي بيماران مبتلابه مالتيپل اسكلروزيس انجام‌گرفته است. مواد و روش ­ها: اين پژوهش در چهارچوب طرح كار آزمايي باليني با پيش‌آزمون و پس‌آزمون اجراشده است. از ميان بيماران مبتلابه ام.اس مراجعه‌كننده به بخش اعصاب درمانگاه بيمارستان بقيه‌الله (عج ا...) 30 نفر به روش نمونه­گيري در دسترس انتخاب‌شده و به‌صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و يك گروه كنترل قرار گرفتند. داده‌هاي به‌دست‌آمده، با استفاده از تحليل واريانس و كوواريانس تجزيه‌وتحليل شد. ابزار مورد استفاده مقياس شدت خستگي در بيماران ام.اس مقياس شدت خستگي بود كه در مراحل پيش از درمان (پيش‌آزمون) و بعد از درمان (پس‌آزمون) توسط بيماران تكميل گرديد. يافته‌ها: يافته‌هاي اين پژوهش نشان داد كه هر دو درمان مبتني بر پذيرش و تعهد و درمان شناختي رفتاري در بهبود خستگي افراد مبتلابه بيماري ام.اس با اندكي تفاوت و به يك‌ميزان مؤثر واقع‌شده‌اند، به‌طوري‌كه نمرات آزمودني‌ها در پس‌آزمون در مقياس خستگي كاهش معناداري نسبت به نمرات پيش‌آزمون داشتند. نتيجه‌گيري: نتايج پژوهش حاضر حاكي از آن است كه درمان مبتني بر پذيرش و تعهد و درمان شناختي رفتاري به يك اندازه مي‌تواند در كاهش خستگي افراد مبتلابه ام.اس مؤثر باشد.

Background and Aim: Multiple sclerosis (MS) is a chronic progressive inflammatory disease of the central nervous system that patients suffer from its complications and experience physical and emotional side effects in their lifetime. The purpose of this study was to compare the effectiveness of acceptance and commitment therapy (ACT) and cognitive behavior therapy (CBT) on fatigue in MS patients. Materials and Methods: This was a clinical trial with pre and post-test design. Among the patients with MS referring to the neurology department of Baqiyatallah Hospital, 30 patients were selected by convenient sampling method and randomly divided into two experimental and one control groups. Fatigue severity scale (FSS) was used to assess fatigue in the MS patients in the pre-treatment (pre-test) and post-treatment (post-test) stages. Results: The results showed that ACT and CBT only with a little difference had similar effects on the improvement and decrease of severity of fatigue so that, we found a significant decrease in the scores of severity of fatigue in the post-test compared to the scores in the pretest. Conclusion: The results indicated that ACT and CBT had the same effect on reducing the severity of fatigue in the MS patients.